6 Cách dạy trẻ tăng động giảm chú ý được chuyên gia áp dụng

Cách dạy trẻ tăng động giảm chú ý cần được áp dụng đúng cách, đúng thời điểm, tăng dần mức độ bài tập theo từng giai đoạn và có các kế hoạch, rõ ràng sẽ mang đến những thay đổi rõ rệt. Hành trình dạy trẻ mắc chứng ADHD vừa cần có sự giúp đỡ của các chuyên gia vừa cần có sự kiên trì, quyết tâm từ cha mẹ chỉ khi đó mới thực sự có hiệu quả.

6 Cách dạy trẻ tăng động giảm chú ý mà cha mẹ nên biết

Theo thống kê, tỷ lệ số trẻ bị tăng động giảm chú ý ADHD hiện đang có xu hướng gia tăng, đặc biệt trong thời đại mà phụ huynh thường dùng điện thoại để ép trẻ ngồi yên. Các triệu chứng điển hình của bệnh như hiếu động quá mức, khả năng tập trung vào một vấn đề kém, khó kiềm chế cảm xúc, tay chân lúc nào cũng ngọ nguậy không yên, dễ bốc đồng, kích động và cũng có xu hướng phát triển ngôn ngữ chậm.

Nguyên nhân gây gây rối loạn tăng động giảm chú ý  thường liên quan đến di truyền, môi trường sống thiếu lành mạnh, mẹ sử dụng bia rượu hay chất kích thích khi mang thai, căng thẳng tâm lý hoặc do trẻ nghiện điện thoại vì phụ huynh lạm dụng cho con dùng thiết bị điện tử quá nhiều trong những năm tháng đầu đời. Nếu không sớm điều trị ADHD có thể ảnh hưởng đến việc giao tiếp, tâm lý, hành vi và cuộc sống của trẻ.

Các biểu hiện của ADHD thường bộc lộ khá rõ từ trước giai đoạn 6 tuổi và càng phát hiện, điều trị sớm càng giúp trẻ gia tăng được các kỹ năng cần thiết, hạn chế các triệu chứng kéo dài đến thời điểm trưởng thành. Phụ huynh có thể tham khảo các cách dạy trẻ tăng động giảm chú ý đã được các chuyên gia khuyến nghị sau

Thực hiện đúng chỉ định từ bác sĩ và chuyên gia

Rối loạn tăng động giảm chú ý không chỉ đơn giản là trẻ hiếu động hơn bình thường mà được coi là bệnh và cần có sự chuẩn đoán, điều trị chuyên môn. Gia đình nên chủ động đưa con đến các cơ sở điều trị chuyên môn, các trung tâm tâm lý để được thăm khám và có hướng điều trị chính xác nhất. Cách dạy trẻ tăng động giảm chú ý có rất nhiều vấn đề khó khăn và rất cần có sự hướng dẫn từ người có chuyên môn.

Việc áp dụng đúng phương pháp, đúng thời điểm, đúng cấp độ điều trị cho người rối loạn tăng động đóng vai trò quan trọng để người bệnh dần có những cải thiện tích cực. Chẳng hạn như dùng thuốc đúng thời điểm, ngủ đúng giấc, giai đoạn đầu nên áp dụng cách nào để dạy con, điều này có liên quan trực tiếp đến kết quả điều trị nên gia đình cần cực kỳ chú ý.

Các bài tập phù hợp cho trẻ rối loạn tăng động giảm chú ý

Điểm đặc biệt của nhóm trẻ ADHD chính là khả năng tập trung của con rất kém, con không thể ngồi yên để chăm chú vào một thứ mà sẽ nhanh chóng chuyển hướng chú ý sang những đồ vật, sự kiện khác. Do đó để cách dạy trẻ tăng động giảm chú ý có hiệu quả, phụ huynh cần tìm các bài học phù hợp, có sự đa dạng, phong phú, có sự chuyển động, sinh động, màu sắc để duy trì sự chú ý của con tốt hơn.

Một số bài tập được các chuyên gia đánh giá là có mang lại hiệu quả tích cực trong việc giáo dục cho nhóm trẻ tăng động giảm chú ý như

• Trò chơi thẻ bài: Phụ huynh ban đầu có thể dùng 2- 3 lá bài khác nhau, cho con xem rồi úp xuống để biết con có ghi nhớ được vị trí hay tên của lá bài không. Khi con đã ghi nhớ được 2-3 lá đầu thì hãy tăng dần số lượng lá bài lên hoặc kích thích sự học hỏi của con bằng cách đố con tìm được 2 lá bài giống hệt nhau.
• Trò chơi tìm bi: đây cũng là một trò chơi có thể giúp trẻ gia tăng khả năng ghi nhớ và quan sát hơn. Cha mẹ hãy đặt một viên bi vào 1 trong 3 cái cốc đang úp trên bàn. Sau đó di chuyển vị trị trí cốc và đố con tìm thấy cái cốc có chứa viên bi ban đầu. Chắc hẳn lần đầu bé có thể chưa tìm được nhưng khi phụ huynh đưa ra các phần thưởng khi con tìm thấy sẽ tạo động lực để con tập trung quan sát chuyển động của cốc chính xác hơn.
• Trò chơi nấu ăn: theo các chuyên gia, cho con tham gia các hoạt động nấu ăn cũng là cách dạy trẻ tăng động giảm chú ý hiệu quả mà phụ huynh có thể hướng dẫn con tại nhà. Chẳng hạn như dạy trẻ cách nhặt rau, rửa rau, bẻ đỗ hay bóc vỏ đậu phộng cũng giúp ích trong việc tăng cường khả năng tập trung và cẩn thận của con. Hơn hết việc được nấu ăn cùng bố mẹ cũng khiến con cảm thấy thích thú và tạo mối liên kết chặt chẽ hơn giữa cả hai.
• Đọc sách: thực tế không hề dễ dàng để bắt trẻ ADHD ngồi yên một chỗ để nghe cha mẹ đọc sách truyện. Tuy nhiên phụ huynh có thể sử dụng những cuốn sách tranh ảnh sinh động kết hợp với giọng đọc biểu cảm, lên xuống tông rõ ràng, điều này có thể tạo thêm hứng thú cho con. Đừng quên khi đọc sách nên dừng ở một đoạn nào đó để con tự tưởng tượng diễn biến tiếp theo hoặc hỏi con về một tình tiết nào đó trong truyện. Nếu trẻ đáp đúng hãy tán thưởng, khen ngợi hay thưởng cho con một món quà nhỏ để khích lệ con hơn.

Bên cạnh đó tùy các triệu chứng của trẻ như rối loạn ngôn ngữ, chậm hiểu, khó viết thì cũng sẽ có các bài tập riêng phù hợp. Phụ huynh cũng nên chia nhỏ từng hoạt động, từng nhiệm vụ để con thực hiện từ từ, không nên quá vội vàng bắt trẻ học một khối lượng kiến thức mới vì con sẽ chẳng bao giờ nhớ được, đồng thời lại khiến trẻ dễ stress hơn.

Các cách dạy trẻ tăng động giảm chú ý hiện nay đã bắt đầu được quan tâm hơn rất nhiều để mang đến những tiên lượng tích cực hơn cho người bệnh. Tuy nhiên vẫn cần áp dụng đúng thời điểm, đúng kỹ thuật, tăng tiến theo từng giai đoạn để đảm bảo phù hợp với từng giai đoạn của trẻ.

Luôn có kế hoạch và nguyên tắc rõ ràng

Hành trình dạy trẻ bị tăng động giảm chú ý chưa bao giờ là đơn giản và phụ huynh không thể nào có suy nghĩ “tới đâu thì hay tới đó” như khi chăm sóc, dạy dỗ những đứa trẻ bình thường. Theo các chuyên gia, nếu bị rối loạn sinh hoạt, trẻ không biết trước được điều gì sẽ xảy ra thì sẽ trở nên mất bình tĩnh, dễ kích động. Do đó theo chuyên gia, cách dạy trẻ tăng động giảm chú ý rất cần phải có kế hoạch cụ thể và tuyệt đối tuân theo các nguyên tắc đã đề ra.

Chẳng hạn khi phụ huynh đã lên kế hoạch rằng con cần phải dậy lúc 7 giờ sáng, đi ngủ lúc 22 giờ, cần phải làm đủ 2 bài tập trong ngày, một bài toán cần làm trong giới hạn 30 phút thì cần cố gắng duy trì càng đúng giờ giấc càng tốt. Chỉ cần phụ huynh ngừng nghỉ hay thay đổi thói quen của trẻ 1 ngày cũng đủ khiến cho những ngày sau đó việc gọi con dậy hay cho con ăn gặp nhiều khó khăn hơn rất nhiều.

Việc lập các kế hoạch dạy trẻ tăng động giảm chú ý phụ huynh có thể tham khảo trao đổi với bác sĩ hay những người có chuyên môn để đảm bảo đúng cách và phù hợp với tình trạng của con nhất. Cha mẹ cần phải thực sự vững tâm, không nên vì thấy con mệt, con ngủ quá ngon mà tạm bỏ qua thời gian biểu thường ngày con cần thực hiện.

Cách dạy trẻ tăng động giảm chú ý hiệu quả – Thưởng, phạt rõ ràng

Đặc điểm của trẻ ADHD chính là con thường không thể tập trung vào một vấn đề và cũng rất dễ kích động, không thể kiểm soát cảm xúc nên phụ huynh thường có xu hướng bỏ qua cho các hành vi, cảm xúc không phù hợp. Tuy nhiên theo các chuyên gia thì điều này sẽ không hề tốt chút nào, cách dạy trẻ tăng động giảm chú ý để có hiệu quả thì cần phải kèm theo thưởng phạt thật rõ ràng.

Trẻ rối loạn tăng động giảm chú ý sẽ gặp nhiều khó khăn hơn các nhóm trẻ khác trong việc hoàn thành các công việc thông thường, chẳng hạn như trong việc làm một bài toán cộng trừ đơn giản. Vì vậy phụ huynh hãy luôn dành cho những lời khuyên, những người khích lệ phù hợp mỗi khi con hoàn thành tốt một việc gì đó. Hoặc phụ huynh hoàn toàn có thể dành cho con 1 phần thưởng, đơn giản như một món đồ chơi mà con thích để khích lệ cho sự cố gắng của con.

Song song với những phần thưởng, phụ huynh cũng cần có các hình phạt công tâm khi con có những hành vi, lời nói không phù hợp. Để cách dạy trẻ tăng động giảm chú ý hiệu quả thì hình phạt cần mang tính thực tế, không nên chỉ mang tính tượng trưng, chẳng hạn phạt con đứng nghiêm tại góc nhà hay ngồi một chỗ, quay mặt vào tường để biết các hành vi của mình như thế là không phù hợp và không tái diễn lại.

Tuy nhiên cha mẹ cần lưu ý rằng, không chỉ với cách dạy trẻ tăng động giảm chú ý mà với nhóm trẻ bình thường thì cũng tuyệt đối không được dùng bạo lực hay sử dụng những lời nói mang tính chất nặng nề, thiếu phù hợp có thể làm con tổn thương. Cho dù con có các hành vi quá khích phụ huynh cũng cần thực sự bình tĩnh, không cần lớn tiếng nhưng cần nghiêm túc, nghiêm giọng để trẻ có thể hiểu và ghi nhớ được rằng khi cha mẹ có biểu cảm hay hành vi như thế tức là mình đang làm không đúng.

Có không gian học tập phù hợp cho trẻ tăng động giảm chú ý

Các cách dạy trẻ tăng động giảm chú ý sẽ không thể nào mang lại hiệu quả nếu không có không gian học tập phù hợp cho trẻ. Chẳng hạn nếu phụ huynh muốn con lắng nghe cha mẹ đọc sách nhưng không gian xung quanh lại có tiếng người nói cười, tiếng ồn từ TV, tiếng các loại đồ chơi hoạt động thì chắc chắn con không thể nào tập trung để nghe cha mẹ kể chuyện mà chỉ muốn đứng lên ngay lập tức.

Do đó muốn trẻ ADHD học tập, chú ý vào các bài tập của cha mẹ có hiệu quả thì nhất định phải tạo một không gian yên tĩnh, loại bỏ mọi tiếng ồn hay các vật dụng có thể làm con xao nhãng. Phụ huynh có thể tạo một phòng riêng, chỉ sắp xếp các vật dụng có liên quan đến bài học để con chỉ chú ý vào mục đích mà cha mẹ mong muốn.

Đồng thời, để duy trì tốt nhất sự tập trung thì trong cách dạy trẻ tăng động giảm chú ý phụ huynh cũng cần phải chi tập trung vào một vấn đề, một mục tiêu. Ví dụ khi đang làm bài tập với hình thì chỉ tập trung vào hình trong suốt thời gian đó, không nên đột nhiên chuyển qua trò chơi với bi. Điều này sẽ khiến trẻ bị xao nhãng và không nhớ được bài học.

Cách dạy trẻ tăng động giảm chú ý hãy luôn ngắn gọn

Trẻ tăng động giảm chú ý thường không tập trung được nên nếu bạn nói quá dài dòng, quá nhiều vấn đề một lúc chắc chắn trẻ sẽ không thể nào tập trung được và cuối cùng con cũng không thể biết cuối cùng bố mẹ muốn mình cần làm gì. Như thế thì cách dạy trẻ tăng động giảm chú ý dù khoa học thế nào cũng không thể đem lại hiệu quả.

Ví dụ nếu cần nhắc nhở về các hành động không phù hợp của con thì cũng hãy nói trực tiếp rằng con trèo lên bàn như thế là không đúng, đừng quá giải thích lan man vì sao không được như thế vì bé sẽ không thể nào tập trung hay ghi nhớ được yêu cầu quan trọng nhất là không được trèo lên bàn.

Để tránh việc dài dòng hay lan man, phụ huynh cũng nên có riêng “giáo án” dành cho con để biết mỗi ngày nên cho con học gì và tập trung vào mọt mục tiêu đó, tránh trường hợp đang hướng dẫn con 1 môn nhưng lại cảm thấy học bài khác phù hợp hơn.

Hay khi cần dạy con về màu sắc hãy chỉ cần giơ bảng màu có màu sắc đó để con nhận diện, đừng đưa cho con hàng loạt màu và bảo con ghi nhớ 1 màu duy nhất trong số đó vì chắc chắc con không làm được. Nói chung, hãy cố gắng tối giản mọi thứ, lời nói ngắn gọn, súc tích, tập trung vào vấn đề chủ đạo quan trọng nhất để trẻ bị rối loạn tăng động giảm chú ý có thể ghi nhớ và hiểu mọi thứ một cách dễ dàng.

Một số lưu ý trong cách dạy trẻ tăng động giảm chú ý

Thực tế hành trình dạy trẻ mắc chứng rối loạn tăng động giảm chú ý chưa bao giờ là đơn giản, đặc biệt nếu đó là trẻ tự kỷ hay có thèm theo các vấn đề khác, chẳng hạn như rối loạn ngôn ngữ. Tuy nhiên càng bắt đầu giai đoạn từ sớm, đúng cách sẽ càng mang đến những thay đổi tích cực giúp con giảm thiểu các biểu hiện và có một tương lai tốt đẹp hơn, hoàn toàn sống như những bạn bè trang lứa bình thường khác.

Để đảm bảo cách dạy trẻ tăng động giảm chú ý có hiệu quả tốt nhất, phụ huynh cũng cần chú ý các vấn đề sau

• Nếu cần dùng thuốc cho trẻ hãy luôn dùng đúng thuốc, đúng liều, đúng thời điểm theo chỉ định của bác sĩ, tuyệt đối không được tăng/ giảm; lạm dụng thuốc hay ngưng thuốc đột ngột vì đều gây ra các ảnh hưởng tiêu cực tới trẻ
• Xây dựng một chế độ sống, chế độ dinh dưỡng khoa học theo hướng dẫn từ bác sĩ
• Sớm đưa trẻ đến các trung tâm dành cho nhóm trẻ đặc biệt để có các thầy cô giáo có chuyên môn giúp hỗ trợ trẻ tốt hơn
• Dành thời gian giải thích hay động viên con về tình trạng của bản thân, tránh để con rơi vào trạng thái tiêu cực, xấu hổ hay tự ti về chính bản thân mình. Trẻ càng lớn hơn càng có ý thức về bản thân nên phụ huynh cần luôn bên cạnh động viên, an ủi giúp con yêu thương chính mình
• Phối hợp với nhà trường để xây dựng môi trường học tập phù hợp với năng lực của con, đặc biệt hạn chế các nguy cơ con bị bắt nạt học đường vì những khác biệt của bản thân
• Đưa con đến các trung tâm tâm lý trị liệu cũng mang đến rất nhiều lợi ích để nâng cao khả năng đối diện với căng thẳng, cải thiện các kỹ năng xã hội và là cách dạy trẻ tăng động giảm chú ý có thể tăng khả năng tương tác với thế giới bên ngoài, hòa nhập với mọi người tốt hơn
• Dù có sự hỗ trợ của các môi trường chuyên biệt hay các chuyên gia nhưng sự đồng hành của cha mẹ mới thực sự là liều thuốc tốt nhất cho trẻ ADHD. Phụ huynh không nên phó mặc con cái cho các trung tâm mà cần trực tiếp tham gia vào quá trình giảng dạy, giúp con học tập hay rèn luyện các kỹ năng cần thiết. Trẻ con luôn thích bắt chước và có một mối liên hệ sâu sắc với cha mẹ nên chính mối liên kết này sẽ dần hình thành được tình cảm trong con. Việc luôn có cha mẹ bên cạnh đồng thời cũng giảm các nguy cơ con bị bắt nạt, stress căng thẳng cùng hàng loạt vấn đề nghiêm trọng khác để xây dựng một cuộc sống tốt nhất cho trẻ bị rối loạn tăng động giảm chú ý.

Với sự phát triển của y học cùng các ngành nghề liên quan khác nên hiện nay các cách dạy trẻ tăng động giảm chú ý cũng ngày càng được quan tâm, nghiên cứu và đem đến nhiều kết quả tích cực hơn. Gia đình khi thấy con có những biểu hiện bất thường về mặt cảm xúc, hành vi, ngôn ngữ hay bất cứ vấn đề nào cũng nên đưa con đi thăm khám sớm để có hướng xử lý kịp thời.

Có thể bạn quan tâm:

• Tăng động là gì? Dấu hiệu trẻ bị tăng động và cách điều trị
• Tăng động giảm chú ý ở trẻ 2 – 3 tuổi: Cách nhận biết & Can thiệp
• Phân biệt trẻ tăng động và hiếu động để can thiệp đúng, kịp thời
• Tăng động giảm chú ý ở trẻ (ADHD) và các phương pháp can thiệp