Bài tập môi miệng cho trẻ tự kỷ học nói, phát triển ngôn ngữ

Phần lớn những trẻ tự kỷ đều bị khiếm khuyết về ngôn ngữ, khả năng sử dụng lời nói kém. Điều này gây nên nhiều cản trở đối với đời sống, học tập của trẻ nên các bậc phụ huynh cần phải chú ý áp dụng tốt các bài tập môi miệng để giúp cho trẻ tự kỷ học nói, phát triển ngôn ngữ hiệu quả hơn. 

Vì sao cần tập môi miệng cho trẻ tự kỷ?

Ngôn ngữ được biết đến là một trong các công cụ quan trọng và cần thiết trong giao tiếp giữa người và người. Trẻ nhỏ từ khi vừa mới chào đời đã được tiếp xúc với ngôn ngữ thông qua lời nói của bố mẹ, người thân.

Mỗi đứa trẻ sẽ có tốc độ phát triển ngôn ngữ khác nhau. Tuy nhiên, nhìn chung cho đến khoảng 2, 3 tuổi thì trẻ đã có thể nói được những từ cơ bản và giao tiếp tốt với mọi người xung quanh.

Mặt khác, đối với những đứa trẻ tự kỷ, khả năng tiếp thu và phát triển ngôn ngữ, lời nói của trẻ sẽ bị ảnh hưởng rất nhiều. Dựa vào số liệu thống kê nhận thấy có đến hơn 40% các trường hợp trẻ tự kỷ gặp khó khăn trong việc giao tiếp bằng lời nói, trong đó có gần 30% các trường hợp trẻ chỉ nói được một từ đơn giản hoặc thậm chí không nói cho đến tuổi đi học.

Theo chia sẻ của các chuyên gia thì có khoảng 25% các trường hợp chậm nói, chậm phát triển ngôn ngữ đều có liên quan đến những vấn đề về lưỡi, miệng, môi. Cũng chính vì thế mà việc áp dụng các bài tập môi miệng cho trẻ tự kỷ là điều cần thiết để trẻ học nói và học ngôn ngữ hiệu quả.

Nếu có thể áp dụng đều đặn và đúng cách thì các bài tập này có thể mang đến những lợi ích không ngờ đối với trẻ tự kỷ. Cụ thể như:

• Đối với những trẻ có cơ miệng hoạt động yếu thì việc tập luyện thường xuyên sẽ giúp trẻ cải thiện tốt các phát âm, nói rõ và chuẩn xác hơn.
• Giúp trẻ phân biệt được các cách phát âm khác nhau nhau nhờ vào việc luyện tập cơ miệng theo các vùng phát âm riêng.
• Một số trẻ tự kỷ chậm nói, hạn chế về ngôn ngữ khi được thực hiện các bài tập môi miệng không chỉ giúp cải thiện phát âm mà còn khắc phục được tình trạng khó khăn nhai nuốt, kiểm soát dớt dãi hiệu quả.
• Tuy nhiên, tùy vào độ tuổi và mức độ nghiêm trọng của mỗi trẻ nhỏ mà cần cân nhắc kỹ lưỡng trong việc lựa chọn bài tập phù hợp.

Tuy nhiên, để xác định cụ thể nguyên nhân khiến nhiều trẻ chậm nói và có biện pháp can thiệp phù hợp thì phụ huynh cần chủ động đưa trẻ thăm khám, chẩn đoán tại các cơ sở, bệnh viện chuyên khoa. Tùy vào tình trạng và mức độ nghiêm trọng của trẻ mà các chuyên gia sẽ tư vấn và lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp, hiệu quả.

Gợi ý các bài tập môi miệng cho trẻ tự kỷ học nói, phát triển ngôn ngữ

Để các bài tập môi miệng cho trẻ tự kỷ đạt được hiệu quả tốt nhất và giúp trẻ học nói, phát triển ngôn ngữ hiệu quả thì các bậc phụ huynh, chuyên gia cũng nên lồng ghép vào các trò chơi, hoạt động thú vị hàng ngày để kích thích trẻ tham gia tích cực hơn. Cụ thể một số bài tập như sau:

1. Bài tập môi

Trẻ tự kỷ có thể rèn luyện và phát triển ngôn ngữ, các hoạt động của môi dựa theo những bài tập, động tác sau:

• Đẩy lưỡi liên tục sang 4 góc.
• Chu môi để hôn, cười.
• Phùng má ra và giữ nguyên trong khoảng vài giây.
• Hôn giống kiểu con cá, cả hai môi đều chu ra.
• Nói âm “p” nhiều lần và bật âm thật mạnh.
• Luyện môi bằng cách thổi bong bóng
• Thổi nến
• Thỏi giấy ăn
• Thổi chong chóng
• Sử dụng ống hút để thổi các vật nhẹ xung quanh như cát, cánh hoa,…
• Giả bộ làm tiếng ngựa kêu.
• Ngậm thẻ
• Dùng ngón tay để massage nhẹ nhàng vùng cơ miệng, tạo độ rung và có thể dùng để chườm trong lức xoa bóp.
• Đối với những trẻ đã lớn thì khi áp dụng các bài tập này cần có thêm lực tác động để khi trẻ cười hoặc hôn sẽ sử dụng lực nhiều hơn.

2. Bài tập lưỡi

Lưỡi cũng là một trong các bộ phận có liên quan và gây nên nhiều ảnh hưởng đối với khả năng nói, phát âm của trẻ nhỏ, đặc biệt là trẻ tự kỷ. Vì thế, cần chú ý cho trẻ áp dụng tốt các bài tập sau:

• Cho lưỡi chạm vào bốn góc ở miệng.
• Liếm quanh môi.
• Há miệng và đưa lưỡi ra ngoài, sau đó lè lưỡi thật căng.
• Dùng lưỡi ấn mạnh để đẩy chiếc muỗng.
• Liếm kẹo.

Lưu ý: 

• Để gia tăng sự hứng thú đối với trẻ nhỏ, chúng ta có thể biến các bài tập này giống như những trò chơi, những hoạt động có phần thưởng.
• Nên linh hoạt hơn trong việc sử dụng các hình ảnh, tranh vẽ để mô tả về động tác thực hiện bài tập cơ miệng giúp trẻ dễ hình dung hơn.
• Cần hướng dẫn cụ thể cho trẻ bằng các động tác thực tế, giúp trẻ dễ dàng bắt chước và thực hiện theo.
• Trước khi bắt đầu thực hiện nên nhẹ nhàng massage cơ miệng cho trẻ.

Thông tin của bài viết trên đây đã giúp bạn đọc biết thêm về một số bài tập môi miệng cho trẻ tự kỷ giúp trẻ học nói và phát triển ngôn ngữ, khả năng giao tiếp hiệu quả hơn. Tuy nhiên, cần cho trẻ tiến hành thăm khám cụ thể để nhận được những lời khuyên, tư vấn hữu ích và phù hợp từ bác sĩ chuyên khoa.

Có thể bạn quan tâm:

• Các bài tập cơ miệng cho bé chậm nói mẹ cần dạy bé mỗi ngày
• Trẻ chậm nói có phải bị tự kỷ? Phân biệt trẻ chậm nói và tự kỷ
• Bé bị dính lưỡi chậm nói: Nguy cơ và các biện pháp khắc phục
• Khi nào cần cho trẻ đi khám chậm nói? Thông tin cần biết