6 bài thơ sửa ngọng đơn giản mà hiệu quả cho bé

Dẫu dễ thương, nhưng việc nói ngọng ở trẻ nhỏ không nên bị xem nhẹ. Một phương pháp đơn giản mà nhiều cha mẹ áp dụng chính là bài thơ sửa ngọng. Những bài thơ này sẽ giúp bé chỉnh sửa cách phát âm và còn mang đến niềm vui trong việc học nói.

Vì sao nên dạy bé bài thơ sửa ngọng?

Nói ngọng ở trẻ là hiện tượng phổ biến, nhưng nếu không sửa sớm, có thể ảnh hưởng đến giao tiếp sau này. Vậy nên, dạy bé bài thơ sửa ngọng là cách nhẹ nhàng để các con tập phát âm đúng mà không gây áp lực.

Những bài thơ vui nhộn sẽ làm con phát âm chuẩn hơn, rèn luyện trí nhớ hiệu quả. Qua việc học thơ, bé còn được làm quen với nhiều từ mới, kích thích khả năng ngôn ngữ và phát triển trí não.

Khi trẻ nói được rõ ràng hơn, sự tự tin cũng sẽ dần tăng lên. Việc học thơ tạo nên niềm vui để con thấy việc sửa ngọng không hề nhàm chán hay khó khăn. Chỉ với một bài thơ đơn giản, cha mẹ có thể đồng hành cùng con ngay tại nhà để rồi qua khoảnh khắc ấy gắn kết thêm tình cảm gia đình.

6 bài thơ sửa ngọng cho bé đơn giản, dễ áp dụng

Những bài thơ ngắn gọn, dễ nhớ vừa là công cụ giải trí vừa giúp trẻ sửa ngọng một cách tự nhiên. Với vần điệu vui tươi, các bài thơ sau đây đã trở thành phương tiện học tập đầy hứng khởi cho các con:

1. Bài thơ chữa ngọng L – N

“Lăn tròn quả bóng, lồng lộn trên sân

Lan nhanh, lanh lợi, chạy thật gần

Nắng vàng lên cao, lá lùa lao xao

Nắng soi bóng bé, lo to nhỏ nhỏ.”

Để đọc đúng, bé cần đặt đầu lưỡi chạm nhẹ vào vòm trên, giữ hơi vừa phải để âm thoát ra rõ ràng. Cha mẹ nên hướng dẫn từng âm riêng biệt, sau đó kết hợp chúng trong các từ và câu để con dễ luyện tập.

Bài thơ giúp bé phân biệt rõ ràng hai âm “L” và “N”, vốn dễ bị nhầm lẫn. Với nội dung gần gũi, bài thơ sẽ kích thích trí tưởng tượng của trẻ qua những hình ảnh sống động.

Cha mẹ có thể thay đổi từ ngữ để phù hợp hơn với sở thích của con như thay “quả bóng” bằng “chiếc xe”, “lá lùa lao xao” bằng “chim hót líu lo”. Sự linh hoạt này vừa tăng hứng thú học tập vừa làm bài thơ trở nên đa dạng hơn.

2. Bài thơ âm S

“Sáng sớm, sương sớm đọng trên lá,

Sương tan, chim sẻ hót líu lo

Sân nhà sạch sẽ, bé chơi trò chơi.”

Muốn đọc đúng âm “S”, bé cần đặt lưỡi sát vòm trên, giữ hơi thoát nhẹ và đều qua khe hẹp giữa lưỡi và răng. Phụ huynh có thể làm mẫu âm “S” chậm rãi để cho con quan sát và bắt chước dễ dàng hơn.

Bài thơ này sẽ giúp ích cho con khi luyện âm “S” và tăng cường khả năng tập trung vào âm thanh cụ thể. Với nội dung gần gũi, bài thơ khơi gợi sự hứng thú, giúp bé học mà như đang chơi.

3. Bài thơ âm B và âm C

“Bà bảo bé

Bé bồng bé bế

Bé búp bê

Búp bê ngoan nào.”

Lúc này, bé cần khép nhẹ hai môi lại sau đó bật hơi đều để tạo ra âm thanh rõ ràng. Cha mẹ có thể nhấn mạnh âm “B” ở đầu từ khi đọc mẫu để bé nghe và làm theo chính xác.

Bài thơ tập trung lặp lại âm “B” ở nhiều vị trí trong câu để con làm quen và luyện tập phát âm dễ dàng. Với hình ảnh quen thuộc như “bé búp bê,” bài thơ tạo sự gần gũi khiến trẻ cảm thấy thích thú khi học.

“Con cò có cái chân

Con cua có cái càng

Con công có cái cánh

Con cá có cái đuôi.”

Khi phát âm âm “C,” bé cần giữ miệng hơi mở, đặt lưỡi phía sau hàm trên rồi bật hơi mạnh và dứt khoát. Cha mẹ nên đọc chậm rãi và nhấn vào âm “C” cho con nghe rõ từng âm một cách dễ dàng.

Hình ảnh minh họa như con cò, con cua, con cá giúp bé kết nối bài thơ với những điều quen thuộc trong đời sống. Qua đó trẻ có thêm hứng thú để ghi nhớ nhanh nội dung và cách phát âm.

4. Thơ âm T

“Tích tịch tình tang

Đàn ai thánh thót

Tích tịch tình tang.”

Trẻ nên đặt đầu lưỡi chạm nhẹ vào phần lợi phía trên răng, sau đó bật hơi mạnh và dứt khoát. Hình ảnh tiếng đàn ngân vang, nhịp tàu chạy được gợi lên trong bài thơ làm con dễ dàng liên tưởng, từ đó thêm hứng thú khi đọc.

5. Bài thơ sửa ngọng với âm R

“Ríu rít ríu rít

Là chú chim rí

Ra ra mưa rì

Là ve kêu đấy.”

“Rung rinh trước gió

Là đóa hoa tươi

Rực rỡ đầy trời

Râm râm bóng mát.”

Phát âm âm “R” đòi hỏi đầu lưỡi rung nhẹ và chạm vào vòm miệng trên để tạo âm đúng. Phụ huynh vừa hướng dẫn bé đặt đầu lưỡi đúng vị trí và thử rung nhẹ, sau đó làm mẫu các từ như “ríu rít” để con tập theo.

Hình ảnh sinh động như chú chim ríu rít, cơn mưa rì rào, những đóa hoa rực rỡ khiến bài thơ trở nên gần gũi. Khi đọc, người lớn nên kết hợp trò chơi nhỏ như “đố bé tìm từ có âm, giả vờ làm tiếng ve kêu để tạo không khí vui nhộn.

6. Bài thơ âm TH giúp bé sửa ngọng

“Thị ơi thị hỡi

Thị rụng bị bà

Thị thơm bà ngửi

Chứ bà không ăn.”

“Tay thò tay thụt

Tay thụt tay thò

Một chân lò cò

Thò thò thụt thụt.”

“Bé Thu thì thào

Thú thì thỏ thẻ

Đọc thơ bà nghe.”

Cách phát âm âm “TH” yêu cầu đầu lưỡi chạm nhẹ vào phần lợi trên răng, hơi cong, kết hợp luồng hơi thoát ra nhẹ nhàng. Khi đọc bài thơ “Tay thò tay thụt,” cha mẹ có thể vừa đọc vừa làm động tác minh họa, giúp bé dễ dàng nắm bắt và ghi nhớ.

Ngoài ra, việc kết hợp bài thơ với các hoạt động như hát, kể chuyện sẽ khiến con hứng thú hơn. Ví dụ, bạn có thể hát bài thơ “Thị ơi thị hỡi” theo nhịp vui nhộn, sáng tạo câu chuyện nhỏ xung quanh chú bé Thu và thú cưng để cho trẻ được thực hành kể lại.

Lưu ý khi dạy bé học bài thơ sửa ngọng

Dạy bé học bài thơ sửa ngọng luôn đòi hỏi sự kiên nhẫn từ cha mẹ, thầy cô và còn cần cả những cách tiếp cận phù hợp. Vậy nên mọi người cần nắm rõ các lưu ý sau để hỗ trợ con phát triển ngôn ngữ dễ dàng hơn:

• Chọn những bài thơ ngắn, dễ nhớ và có nhịp điệu rõ ràng
• Tập trung vào các âm mà bé thường xuyên bị ngọng để luyện tập
• Giữ giọng điệu vui vẻ, nhấn nhá vào từ cần luyện tập khi đọc thơ
• Sử dụng tranh ảnh, đồ vật, cử chỉ minh họa để bé dễ hình dung nội dung
• Quan sát kỹ cách bé phát âm để nhận biết âm bé gặp khó khăn
• Hướng dẫn cách đặt lưỡi, bật hơi và làm mẫu để bé bắt chước dễ hơn
• Khen ngợi bé mỗi khi có tiến bộ
• Tạo thói quen luyện tập thơ hàng ngày để trẻ quen dần
• Dành thời gian ngắn nhưng lặp lại nhiều lần trong ngày để giữ sự tập trung của bé
• Không hỏi dồn, không gây áp lực khiến con lúng túng, nói lắp hoặc ngại nói
• Sử dụng âm bổ trợ để hỗ trợ trẻ luyện tập âm khó
• Bắt đầu luyện âm mới bằng cách phát âm nhẹ nhàng, không cần dùng quá nhiều sức
• Nếu nghi ngờ bé nói ngọng do bệnh lý, cần tham khảo ý kiến bác sĩ sớm
• Tạo môi trường giao tiếp để bé có nhiều cơ hội thực hành nói chuyện
• Khuyến khích con bắt chước cách phát âm của người lớn một cách tự nhiên
• Giám sát bằng tai nghe để bé phân biệt giữa âm đúng và âm sai
• Kết hợp việc học với phần thưởng nhỏ để tạo động lực cho trẻ

Hành trình sửa ngọng cho trẻ không phải là con đường khó khăn nếu cha mẹ biết cách biến nó thành niềm vui. Với nhiều bài thơ sửa ngọng hiện nay, mỗi câu thơ là một bước tiến, mỗi giờ học là một kỷ niệm đáng nhớ trong hành trình cùng con lớn khôn.

Có thể bạn quan tâm:

• Dạy bé tập nói bằng hình ảnh: Bí kíp hay cha mẹ nên bỏ túi
• 4 Bài tập thở chữa nói lắp: Cha mẹ có thể dạy bé ngay tại nhà
• Các bài tập cơ miệng cho bé chậm nói mẹ cần dạy bé mỗi ngày