Top 10 Trò chơi luyện phát âm cho trẻ thú vị và hiệu quả nhất

Các trò chơi luyện phát âm cho trẻ có thể hỗ trợ kích thích ngôn ngữ và điều chỉnh tốt về khả năng phát âm, giúp trẻ phát triển toàn diện hơn về kỹ năng giao tiếp. Ngoài ra, những trò chơi này cũng tạo điều kiện cho trẻ vui chơi, thư giãn thoải mái, giúp trẻ gia tăng sự tự tin và hòa đồng hơn với bạn bè, người thân. 

Vì sao nên áp dụng trò chơi luyện phát âm cho trẻ?

Theo nghiên cứu nhận thấy, tốc độ phát triển ngôn ngữ của mỗi trẻ nhỏ là khác nhau. Có những trẻ biết nói từ rất sớm nhưng cũng có trẻ chậm nói, gặp khó khăn trong quá trình học và sử dụng ngôn ngữ để giao tiếp, trò chuyện với những người xung quanh.

Ngôn ngữ là phương tiện giao tiếp quan trọng và rất cần thiết đối với mỗi con người. Tuy nhiên, đối với trẻ nhỏ, do nhiều lý do khác nhau nên trẻ có thể học hỏi, phát triển ngôn ngữ, phát âm không rõ ràng, rành mạch.

Tình trạng này có thể do ảnh hưởng của sự chưa hoàn thiện về các bộ phận phát âm và sẽ dần được cải thiện tốt theo thời gian. Tuy nhiên, theo lời khuyên của các chuyên gia thì việc luyện và điều chỉnh phát âm cho trẻ cần được thực hiện ngay từ sớm để giúp trẻ có thể hình thành ngôn ngữ một cách cụ thể, rõ ràng, chính xác.

Các trò chơi luyện phát âm cho trẻ là một trong các biện pháp hữu hiệu vừa giúp trẻ được vui chơi, thư giãn, vừa hỗ trợ rèn luyện và cải thiện tốt khả năng phát âm, sử dụng ngôn ngữ ở trẻ, đặc biệt là những trẻ ở độ tuổi từ 2 đến 5 tuổi. Thông qua các trò chơi đơn giản, hấp dẫn có thể thực hiện ở nhiều không gian khác nhau sẽ giúp trẻ gia tăng sự kết nối với mọi người xung quanh và có thêm nhiều kiến thức, mở rộng ngôn ngữ, cải thiện phát âm hiệu quả.

Cụ thể một số lợi ích vượt trội khi áp dụng các trò chơi luyện phát âm cho trẻ như:

• Giúp trẻ phát âm tốt hơn, dễ dàng điều chỉnh các lỗi phát âm như nói ngọng, nói lắp, phát âm sai từ.
• Hỗ trợ trẻ nhỏ gia tăng vốn từ, phát triển tốt khả năng sử dụng ngôn ngữ, giao tiếp linh hoạt, rành mạch hơn.
• Giúp trẻ nhỏ tự tin hơn, thoải mái trong việc trò chuyện, giao tiếp với mọi người xung quanh, dễ dàng bày tỏ các mong muốn, suy nghĩ của bản thân.
• Tạo cho trẻ thời gian được vui chơi, thư giãn, nô đùa đúng với lứa tuổi của mình, giúp trẻ trở nên năng động, hòa nhập tốt hơn.
• Giúp trẻ có thêm nhiều cơ hội để khám phá và biết thêm những kiến thức, thông tin bổ ích.
• Trẻ nhỏ khi được thường xuyên chơi các trò chơi luyện phát âm sẽ dần gia tăng tốt về cảm xúc, tình cảm.

Các trò chơi luyện phát âm cho trẻ mang đến rất nhiều lợi ích đối với khả năng sử dụng ngôn ngữ, giao tiếp và cả về nhiều khía cạnh khác của đời sống. Chính vì thế, các bậc phụ huynh cùng với giáo viên dạy trẻ cần tìm hiểu và áp dụng tốt các trò chơi luyện phát âm để giúp trẻ nhỏ phát triển toàn diện hơn, hỗ trợ trẻ dễ dàng trong việc chỉnh sửa, cải thiện tốt các những sự hạn chế về việc phát âm, sử dụng ngôn ngữ.

Gợi ý các trò chơi luyện phát âm cho trẻ hiệu quả, đơn giản

Bên cạnh việc hỗ trợ trẻ học tập theo các chương trình giáo dục cụ thể thì thông qua các trò chơi thư giãn, vui nhộn cũng có thể giúp trẻ phát triển tốt hơn về các kỹ năng cần thiết của cuộc sống. Như đã chia sẻ, những trò chơi luyện phát âm cho trẻ mang đến rất nhiều lợi ích và cần được áp dụng sớm trong độ tuổi mầm non để trẻ có thể hình thành ngôn ngữ và phát triển toàn diện hơn.

Dưới đây là gợi ý chi tiết về một số trò chơi luyện phát âm bổ ích và phù hợp cho trẻ nhỏ:

1. Trò chơi “Chi chi chành chành”

“Chi chi chành chành” là một trong các trò chơi dân gian quen thuộc được rất nhiều trẻ em yêu thích. Bên cạnh việc hỗ trợ giải trí và giúp trẻ nhỏ kết nối thêm nhiều bạn bè thì trò chơi này còn có tác dụng luyện phát âm rất hiệu quả cho trẻ mầm non và cả tiểu học.

Trò chơi này mang đến sự hấp dẫn và hứng thú cho nhiều trẻ nhỏ bởi nó không chỉ đòi hỏi sự nhanh nhẹn mà còn có sự kết hợp giữa các bài thơ với giai điệu vui tươi, trong trẻo. Nhờ thế mà trẻ nhỏ được luyện tập tốt về phát âm, rèn luyện khả năng nói những từ láy một cách dễ dàng và chính xác hơn.

Chuẩn bị: Để có thể tham gia trò chơi này, những người chơi cần phải học thuộc bài thơ Chi chi chành chành.

“Chi chi chành chành

Cái đanh thổi lửa

Con ngựa đứt cương

Ba vương ngũ đế

Cấp kế đi tìm ù à – ù ập!”

Cách chơi: 

• Người quản trò sử dụng chính bàn tay của mình, tay trái xòe ra và đặt ngón trỏ của tay phải vào lòng bàn tay đang xòe.
• Hướng dẫn cho trẻ và người chơi cùng chỉ tay vào.
• Sau đó tất cả cùng nhau đọc bài “Chi chi chành chành”
• Khi bài thơ kết thúc ngay từ “ù ập” thì tay trái của người quản trò sẽ nắm lại để cố gắng giữ được những ngón tay của người chơi. Lúc này người chơi phải thật nhanh tay để rút tay về, tránh để bị bắt.
• Nếu người chơi nào không rút tay ra được thì sẽ bị phạt và trở thành người xòe tay.

Trò chơi “Chi chi chành chành” có thể chơi vào bất kỳ lúc nào rảnh rỗi, số lượng người chơi cũng không có quy định cụ thể, chỉ cần có tối thiểu 2 người. Do đó, vào những lúc rảnh, ba mẹ có thể cùng con cái vui chơi, giải trí bằng trò chơi này và hãy dạy trẻ cách đọc thơ đúng, phát âm rõ ràng để trẻ cải thiện khả năng ngôn ngữ hiệu quả hơn.

2. Trò chơi “Kéo cưa lừa xẻ”

Trò chơi luyện phát âm “Kéo cưa lừa xẻ” có thể giúp trẻ cải thiện khả năng ăn nói, phát âm rõ ràng và chính xác hơn. Đồng thời, nó còn giúp trẻ gia tăng kết nối tốt với những người xung quanh, cải thiện sự tự tin và hòa nhập cộng đồng hiệu quả.

Chuẩn bị: Cũng tương tự như trò chơi “Chi chi chành chành”, người chơi cũng cần học thuộc bài đồng dào “Kéo cưa lừa xẻ” để tham gia trò chơi linh hoạt hơn.

“Kéo cưa lừa xẻ

Ông thợ nào khoẻ

Về ăn cơm vừa

Ông thợ nào thua

Về bú tí mẹ”

Hoặc bài:

“Kéo cưa lừa kít

Làm ít ăn nhiều

Nằm đâu ngủ đấy

Nó lấy mất cưa

Lấy gì mà kéo”

Cách chơi: 

• Hai người chơi sẽ ngồi đối diện nhau, hai bàn chân chạm vào nhau, nắm lấy tay đối phương.
• Cả hai cùng nhau đọc bài đồng dao và cùng nhau kéo cưa qua lại theo nhịp của bài hát.
• Trò chơi này thường không phân biệt thắng thua, cả hai cùng nhau vui chơi để tạo thêm sự gắn kết, giúp trẻ cải thiện phát âm hiệu quả hơn.

3. Trò chơi “Thổi bóng bay”

Trò chơi “Thổi bóng bay” giúp trẻ học được cách lấy hơi, kéo dài hơi thở. Đồng thời, bằng động tác chu môi để thổi sẽ giúp trẻ cải thiện tốt hoạt động của các bộ phận liên quan đến phát âm, ví dụ như môi, lưỡi, răng, hàm,…

Trẻ có thể tự tham gia trò chơi này một mình nhưng để tăng sự hứng thú và hấp dẫn ở trẻ nhỏ, ba mẹ và thầy cô cần cùng chơi với trẻ hoặc tạo điều kiện để trẻ có thể vui chơi cùng các bạn đồng trang lứa. Bằng cách này trẻ không chỉ cải thiện tốt khả năng phát âm mà còn phát triển tốt hơn về các kỹ năng, hoạt động của những bộ phận trên cơ thể.

Chuẩn bị: Những quả bóng bay hoặc bóng có khối lượng nhẹ dùng để thổi được.

Cách chơi: 

• Chỉ cần đặt những quả bóng đã chuẩn bị lên bàn hoặc dưới sàn nhà.
• Ba mẹ hướng dẫn cho trẻ cách lấy hơi và dùng hơi thở để dịch chuyển bóng đi càng xa càng tốt.
• Để gia tăng sự hấp dẫn cho trò chơi, bạn cần chia thành 2 hoặc nhiều đội để cùng nhau thổi bóng. Trong thời gian quy định, nếu đội nào thổi được nhiều bóng tới vạch đích quy định hoặc thổi bóng được xa hơn sẽ chiến thắng.

4. Trò chơi “Nu na nu nống”

Việc cho trẻ tham gia trò chơi “Nu na nu nống” cũng được xem là một trong các cách giúp phát triển, rèn luyện ngôn ngữ phát âm hiệu quả ở mỗi trẻ nhỏ. Hơn thế, đối với trò chơi này, còn có thể giúp cho trẻ cải thiện sự tự tin, trẻ sẽ nói lưu loát và nhạy bén hơn trong việc quan sát, chú ý lắng nghe và hành động.

Trò chơi này cũng sẽ trở nên thú vị và hấp dẫn hơn nếu có nhiều trẻ nhỏ tham gia. Nếu có thể hãy cho trẻ vui chơi ở ngoài trời để giúp trẻ thoải mái di chuyển và tiếp xúc với môi trường xung quanh tốt hơn.

Chuẩn bị: Cũng tương tự như các trò chơi dân gian khác, để có thể tham gia vào trò chơi “Nu na nu nống”, trẻ nhỏ cần phải học thuộc và rõ bài thơ sau:

“Nu na nu nống

Thấy động mưa rào

Rủ nhau chạy vào

Chạy ! Chạy ! Chạy! Chạy”

Cách chơi:

• Trẻ sẽ ngồi cạnh nhau thành hình vòng cung, chân duỗi thẳng và đối diện với người quản trò.
• Tất cả cùng nhau đọc bài “Nu na nu nống”
• Khi đọc đến chữ chạy thì các bạn nhỏ bắt đầu đứng dậy và chạy về nơi trú mưa đã quy định trước.
• Khi người quản trò hô “mưa tạnh rồi” thì mới bắt đầu chạy về chỗ ngồi cũ.
• Trò chơi có thể linh hoạt thay đổi tùy vào sở thích của trẻ nhỏ, lúc lúc hô chạy để trú mưa thì người quản trò có thể đuổi bắt, nếu trẻ nào bị bắt trước khi đến chỗ trú thì sẽ thua cuộc.

5. Trò chơi “Dung dăng dung dẻ”

Bên cạnh các trò chơi luyện phát âm được gợi ý trên thì “Dung dăng dung dẻ” cũng là một lựa chọn phù hợp để rèn luyện và phát triển ngôn ngữ, cải thiện phát âm hiệu quả cho trẻ, nhất là trẻ dưới 5,6 tuổi. Trò chơi này hỗ trợ gia tăng vốn từ cho trẻ nhỏ, giúp trẻ nâng cao khả năng vận động và xây dựng tốt các mối quan hệ lành mạnh, bền chặt.

Trò chơi này cần có sự tham gia của nhiều người chơi, tối thiểu khoảng 5 đến 7 bạn. Mọi người cùng nắm tay lại với nhau để có thể cùng chơi và cùng ca hát, vui chơi thoải mái.

Chuẩn bị: Để tham gia trò chơi, các bạn cần học thuộc bài thơ “Dung dăng dung dẻ”

“Dung dăng dung dẻ

Dắt trẻ đi chơi

Đến ngõ nhà trời

Lạy cậu lạy mợ

Cho cháu về quê

Cho dê đi học

Cho cóc ở nhà

Cho gà bới bếp

Xì xà xì xụp”

Cách chơi: 

• Tất cả người chơi cùng nắm tay nhau tạo thành một vòng tròn lớn.
• Mọi người cùng đi xoay tròn và đọc to bài thơ “Dung dăng dung dẻ”
• Khi đọc đến câu “Xì xà xì xụp” thì tất cả phải ngồi ngay xuống.
• Nếu ai không ngồi hoặc ngồi chậm sẽ bị phạt và loại ra khỏi vòng chơi.

6. Trò chơi “Lộn cầu vồng”

Nhờ vào trò chơi này mà trẻ nhỏ có thể tập luyện được cách phát âm chuẩn các âm vị trong câu và đọc được một cách lưu loát, rành mạch hơn. Bên cạnh đó, thông qua việc học và đọc các bài đồng dao cũng giúp trẻ nhỏ nâng cao khả năng ghi nhớ, cảm nhận rõ hơn về tính nhạc và gia tăng các hoạt động thể chất.

Chuẩn bị: Người tham gia vào trò chơi cần học thuộc bài đồng dao “Lộn cầu vồng”

“Lộn cầu vồng

Nước trong nước chảy

Có cô mười bảy

Có chị mười ba

Hai chị em ta

Ra lộn cầu vồng”

Cách chơi: 

• Hai người chơi cùng cầm tay nhau và đung đưa theo nhịp đọc của bài đồng dao.
• Khi đọc đến câu cuối của bài, cả hai cùng giơ lên cao lên và chui qua vòng tay theo cùng một chiều sao cho 2 lưng đụng vào nhau, hai tay vẫn nắm và để phía dưới.
• Sau đó lại tiếp tục đọc bài đồng dao, đến cuối bài lại quay ngược trở lại về vị trí ban đầu.

7. Trò chơi “Chiếc túi kỳ diệu”

“Chiếc túi kỳ diệu” không đơn thuần là trò chơi luyện phát âm hiệu quả và vui nhộn cho trẻ nhỏ mà còn hỗ trợ phát triển về ngôn ngữ, mở rộng vốn từ, giúp trẻ biết nói nhanh và rõ ràng hơn. Bằng cách này trẻ vừa được vui chơi và được tiếp xúc với nhiều từ ngữ, từ vựng khác nhau để có thể gia tăng khả năng ghi nhớ và sự tập trung của trẻ.

Chuẩn bị: 

• 6 cái túi và trên mỗi túi sẽ có ghi các chữ cái như L, K, H, G, T,…
• Nhiều thẻ bài với các hình ảnh về trái cây, phương tiện giao thông, vật dụng trong gia đình có tên gọi tương ứng với các túi đã chuẩn bị.

Cách chơi: 

• Trẻ sẽ bắt đầu quan sát các hình vẽ tương ứng trên các thẻ hình đã được chuẩn bị.
• Sau đó bắt đầu phân tích và sắp xếp vào những túi có ký tự phù hợp. Ví dụ như tàu hỏa sẽ bỏ vào túi có chữ T, lựu sẽ để vào túi có chữ L,…
• Để gia tăng độ khó cho trò chơi, các bậc phụ huynh hoặc giáo viên có thể quy định cụ thể thời gian để kích thích sự tập trung và cố gắng ở trẻ.
• Trò chơi này sẽ phù hợp với những trẻ đã biết chữ và nhận biết được các mặt chữ khác nhau.

8. Trò chơi “Thổi nước nóng”

Cũng tương tự như trò chơi “Thổi bóng bay”, trò “Thổi nước nóng” cũng giúp trẻ rèn luyện và phát triển tốt các hoạt động của những cơ quan phát âm, từ đó hỗ trợ trẻ sử dụng ngôn ngữ hiệu quả, chuẩn xác hơn. Khi thổi trẻ sẽ phải vận dụng tốt cơ môi, lưỡi và cả hơi thở để tạo ra lực thổi phù hợp, giúp trẻ cải thiện khả năng phát âm tốt hơn.

Chuẩn bị: Ly nước ấm

Cách chơi: 

• Ba mẹ hãy hướng dẫn cho con cách thổi nguội ly nước trước khi uống.
• Lấy từng hơi theo nhịp để có thể thổi đi hơi nóng phát ra từ ly nước.
• Ba mẹ có thể chuẩn bị nhiều ly nước khác nhau quy định thời gian để con có thể thổi nguội số ly đó.
• Nếu trẻ hoàn thành tốt hãy thưởng cho trẻ món quà gì đó hoặc cho phép trẻ uống ly nước mà trẻ yêu thích.

9. Trò chơi “Hãy chọn tôi”

“Hãy chọn tôi” cũng là một trong các trò chơi mang đến nhiều lợi ích đối với việc luyện phát âm cho trẻ nhỏ, giúp trẻ nâng cao khả năng nhận diện chữ cái và tập đọc, tập nói tốt hơn. Đây được xem là một cách hiệu quả giúp trẻ vừa học vừa chơi, từ đó hỗ trợ cải thiện các khiếm khuyết về lời nói, phát âm, giúp trẻ giao tiếp linh hoạt hơn.

Chuẩn bị: Thẻ chữ cái

Cách chơi: 

• Trẻ sẽ giữ các tấm thẻ chữ cái.
• Ba mẹ hoặc giáo viên sẽ đọc lên chữ cái hoặc miêu tả về hình dáng của chữ cái nào đó và nhiệm vụ của trẻ là nhanh chóng tìm kiếm, gọi tên được chữ cái đó.
• Tuy nhiên, để gia tăng thêm sự hứng thú và hấp dẫn của trò chơi, ba mẹ hãy nói theo cách “Hãy chọn tôi, tôi là chữ A”, “Hãy chọn tôi đi, tôi chính là chữ Ê”, “Tôi có hình dáng giống như quả trứng gà, hãy chọn tôi đi”.
• Khi trẻ có thể chọn đúng được chữ cái được nhắc đến, hãy vỗ tay và cho trẻ lời khen.
• Đồng thời, ba mẹ và trẻ cũng có thể hoán đổi vị trí cho nhau, trẻ sẽ là người miêu tả và ba mẹ chính là người tìm kiếm.

10. Trò chơi “Bắt chước âm thanh”

Trẻ em rất thích quan sát mọi thứ diễn ra xung quanh và có xu hướng muốn bắt chước theo các âm thanh, hành động và lời nói nghe được bên ngoài. Điều này khiến cho trẻ cảm thấy thú vị và gần gũi hơn với cuộc sống của hiện tại.

Bằng trò chơi này, trẻ nhỏ cũng sẽ dần gia tăng nhận thức với những điều xảy ra xung quanh cuộc sống của chính mình, biết thêm về nhiều loài động vật hoặc những âm thanh thú vị xuất hiện hàng ngày. Khi trẻ nhỏ có thể bắt chước được những tiếng kêu của con vật hoặc những tiếng còi xe, những âm thanh phát ra từ các phương tiện giao thông cũng giúp trẻ phát triển ngôn ngữ hiệu quả, cải thiện phát âm tốt hơn.

Đặc biệt, trò chơi này không cần chuẩn bị các dụng cụ hỗ trợ cũng không phải học thuộc bất kỳ bài thơ hoặc bài đồng dao nào. Trẻ nhỏ chỉ cần tương tác trực tiếp với ba mẹ, giáo viên hoặc những người lớn tuổi hơn cũng giúp trẻ có thể vui chơi, học tập hiệu quả.

Cách chơi: 

• Ba mẹ hướng dẫn cho con các tiếng kêu của những con vật quen thuộc xung quanh hoặc có thể cho trẻ nghe các âm thanh đó bằng thực tế hoặc qua điện thoại, tivi.
• Sau đó, hãy giúp trẻ ghi nhớ và hỏi lại rằng “Con gà gáy thế nào?”, “Con bò kêu ra sao?”, “Tiếng kêu của con mèo như nào?”.
• Bên cạnh việc giả làm tiếng kêu của các con vật, ba mẹ cũng có thể hướng dẫn cho trẻ cách nhận diện những đặc điểm riêng biệt của từng loại động vật để trẻ có thêm nhiều kiến thức bổ ích hơn.

Bài viết trên đây đã giới thiệu cho bạn đọc về một số trò chơi luyện phát âm hiệu quả và đơn giản dành cho trẻ em. Trong giai đoạn trẻ đang phát triển về ngôn ngữ, các bậc phụ huynh nên dành nhiều thời gian để quan tâm, trò chuyện và vui chơi cùng trẻ để tạo cho trẻ nhiều cơ hội học tập, nâng cao tốt các kỹ năng cần thiết để phát triển toàn diện hơn trong tương lai.

Có thể bạn quan tâm:

• 20+ Trò chơi vận động dành cho trẻ mầm non hay và thú vị nhất
• 10+ Trò chơi âm nhạc cho trẻ mầm non thú vị và hấp dẫn nhất
• Top 10 Trò chơi học tập cho trẻ mầm non giúp trẻ phát triển tư duy
• 6 trò chơi phát triển ngôn ngữ cho trẻ mầm non 4 – 5 tuổi tốt nhất