Bé bị ngọng có chữa được không? Phương pháp khắc phục

Nói ngọng là một dạng rối loạn phát âm khiến cho nhiều trẻ nhỏ không thể tạo ra âm vị chuẩn của ngôn ngữ. Tình trạng này có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau và gây nên nhiều ảnh hưởng tiêu cực đối với khả năng giao tiếp, đời sống của trẻ khiến các bậc phụ huynh vô cùng lo lắng. Vậy bé bị ngọng có chữa được không? Cần can thiệp thế nào?

Bé bị ngọng có chữa được không? Khi nào cần gặp bác sĩ?

Nói ngọng là một dạng rối loạn phát âm thường xuất hiện ở rất nhiều trẻ nhỏ, đặc biệt là trẻ đang trong độ tuổi tập nói. Từ khoảng 2 đến 3 tuổi là giai đoạn vàng trong quá trình hình thành, rèn luyện và phát triển ngôn ngữ ở trẻ nhỏ.

Tuy nhiên, lúc này trẻ vẫn chưa có khả năng sử dụng ngôn ngữ linh hoạt, đôi lúc phát âm sai, nói chuyện không rõ ràng, nói lơ lớ, nói ngọng. Theo chia sẻ của các chuyên gia thì tình trạng nói ngọng ở nhiều trẻ nhỏ có thể khởi phát từ rất nhiều các nguyên nhân khác nhau.

Bé nói ngọng có thể do các thói quen xấu hình thành từ nhỏ như ngậm ti giả, nghiện điện thoại, bắt chước giọng nói của những người nói ngọng hoặc gặp phải các vấn đề khiếm khuyết thính giác, các bộ phận liên quan đến khả năng phát âm,…

Trong thực tế, có những trẻ nói ngọng ở giai đoạn đầu là do sự chưa hoàn thiện về lưỡi, hàm và các bộ phận phát âm. Tình trạng này sẽ dần được cải thiện tốt sau thời gian mà không cần tiến hành các biện pháp can thiệp, điều trị.

Tuy nhiên, cũng có không ít các trường hợp trẻ nhỏ nói ngọng do bệnh lý khi không được hỗ trợ khắc phục kịp thời sẽ gây nên nhiều ảnh hưởng đến quá trình phát triển toàn diện của nhỏ, cản trở khả năng giao tiếp, học tập và cả tâm lý của trẻ. Chuyên gia cho biết rằng, bé bị ngọng hoàn toàn có thể chữa khỏi nếu được can thiệp ở giai đoạn sớm.

Việc phát hiện và áp dụng tốt các phương pháp hỗ trợ phù hợp cho trẻ sẽ giúp trẻ dần điều chỉnh tốt các lỗi phát âm để giao tiếp tự tin hơn. Việc can thiệp cho trẻ nói ngọng cần phải phụ thuộc vào nguyên nhân khiến trẻ không thể phát âm tốt, từ đó các bác sĩ mới cân nhắc để đưa ra biện pháp hỗ trợ phù hợp và hiệu quả.

Tuy nhiên, không phải lúc nào trẻ nói ngọng cũng cần được can thiệp và áp dụng các biện pháp khắc phục. Theo chia sẻ của các chuyên gia thì tình trạng nói ngọng ở các bé khoảng 2 tuổi không phải là vấn đề đáng lo ngại, đây được xem là hoàn toàn bình thường và trẻ có thể dễ dàng cải thiện dần theo thời gian.

Nhưng nếu tình trạng nói ngọng của kéo dài dai dẳng cho đến khi trẻ 6 – 7 tuổi thì trẻ cần được thăm khám và can thiệp kịp thời. Quá trình cải thiện chứng nói ngọng ở trẻ nhỏ cần phải có sự kiên trì và nhẫn nại, kết hợp giữa các biện pháp chuyên khoa cùng với những mẹo hỗ trợ tại nhà sẽ giúp trẻ dần khắc phục tốt được những sai sót về quá trình phát âm.

Vì sao cần sửa tật nói ngọng cho bé?

Ngôn ngữ được xem là phương tiện giao tiếp quan trọng và cần thiết đối với mỗi con người. Nhờ có ngôn ngữ mà chúng ta có thể dễ dàng diễn đạt về những suy nghĩ, mong muốn, nhu cầu của bản thân. Đồng thời, ngôn ngữ giúp người và người hiểu nhau hơn, giúp gắn kết mối quan hệ giữa con người với nhau và tạo dựng nên một xã hội phát triển bền chặt.

Trong thực tế, trẻ nói ngọng vẫn có thể nói và giao tiếp được với mọi người xung quanh. Tuy nhiên, cách phát âm của trẻ không được chính xác nên dễ gây nhầm lẫn hoặc khiến cho mọi người xung quanh khó có thể hiểu được những gì trẻ diễn đạt.

Tình trạng này gây nên nhiều cản trở đối với quá trình tương tác hàng ngày và khi trẻ lớn lên sẽ làm ảnh hưởng đến khả năng học tập của trẻ. Mặc dù phần lớn những trẻ nói ngọng sẽ nói sai nhưng không viết sai. Tuy nhiên, do cách nói lơ lớ, không rõ ràng của mình khiến trẻ không thể phát huy tốt các tiềm năng của bản thân, từ đó dẫn đến việc thua kém các bạn đồng trang lứa.

Một số trường hợp khác, bé nói ngọng còn trở thành đối tượng bị bạn bè, thầy cô hoặc những người xung quanh trêu chọc, cười nhạo. Điều này liên tục xảy ra sẽ khiến trẻ cảm thấy xấu hổ, mặc cảm về giọng nói của mình và mất dần sự tự tin khi giao tiếp.

Nhiều trẻ còn bị ảnh hưởng nghiêm trọng đến mặt tâm lý, hình thành xu hướng né tránh giao tiếp với mọi người xung quanh và thu mình, tách biệt xã hội, đồng thời không có nhu cầu nói, trò chuyện bằng lời nói. Tình trạng này gây nên nhiều ảnh hưởng đối với đời sống, làm suy giảm chất lượng cuộc sống của trẻ nhỏ và khiến trẻ gia tăng nguy cơ mắc phải các vấn đề bệnh lý nguy hiểm hơn như rối loạn ngôn ngữ, trầm cảm, lo âu.

Chính vì những ảnh hưởng nghiêm trọng mà nói ngọng có thể gây ra mà các bậc phụ huynh cần chú ý quan tâm và kịp thời can thiệp để giúp trẻ cải thiện, phát triển ngôn ngữ ổn định hơn. Nếu cảm thấy lo lắng về tình trạng ngọng của bé, ba mẹ hãy chủ động đưa trẻ đến thăm khám tại các cơ sở chuyên khoa uy tín để được đánh giá, tìm ra nguyên nhân và các can thiệp hiệu quả nhất.

Phương pháp khắc phục bé bị ngọng hiệu quả

Việc lựa chọn phương pháp hỗ trợ cải thiện cho bé bị ngọng cần phải phụ thuộc nhiều vào nguyên nhân. Vì thế, các bậc phụ huynh cần cho con đi thăm khám chính xác tại các cơ sở, bệnh viện chuyên khoa để giúp trẻ tìm ra các lý do gây ảnh hưởng đến khả năng phát âm của mình.

Các bác sĩ chuyên khoa sẽ dựa vào nguyên nhân gây ngọng ở trẻ để đề xuất và tư vấn các biện pháp can thiệp hiệu quả. Hiện nay, ngôn ngữ trị liệu được xem là phương pháp hỗ trợ khắc phục tốt nhất đối với những trẻ đang có nhu cầu phát triển ngôn ngữ ổn định, trong đó có chứng nói ngọng.

Tùy vào mỗi tình trạng của trẻ mà chuyên gia sẽ cân nhắc áp dụng các bài tập, liệu pháp trị liệu chuyên sâu để giúp trẻ dần điều chỉnh tốt các khiếm khuyết về ngôn ngữ và phát triển hiệu quả về khả năng giao tiếp, tương tác xã hội. Song song với đó, các biện pháp can thiệp tại nhà cũng đóng vai trò vô cùng quan trọng đối với quá trình cải thiện ngôn ngữ ở trẻ nói ngọng.

Các bậc phụ huynh cần phải chú ý quan tâm và kiên trì áp dụng tốt các biện pháp hỗ trợ tại nhà như:

• Việc đầu tiên cần làm cho trẻ nói ngọng đó chính là sàng lọc và hạn chế để trẻ tiếp xúc với những người có tật nói ngọng. Việc liên tục giao tiếp với bạn bè, thầy cô, anh chị em hoặc người thân thiết có thói quen phát âm không chuẩn sẽ khiến trẻ học và bắt chước theo, từ đó dẫn đến việc nói sai, nói không chuẩn.
• Thường xuyên trò chuyện với trẻ nhỏ là các hữu hiệu để giúp trẻ gia tăng khả năng ăn nói và cải thiện phát âm hiệu quả. Khi nói chuyện cùng trẻ, các bậc phụ huynh cần phải chú ý đến cách diễn đạt và phát âm của mình, lựa chọn các từ ngữ đơn giản, dễ hiệu để trẻ tiếp thu tốt hơn.
• Đồng thời, khi nghe thấy trẻ nói sai một từ, một câu nào đó, ba mẹ cũng nên điều chỉnh ngay lập tức. Tuy nhiên, không phải bằng cách la mắng, dọa nạt mà hãy nhẹ nhàng chỉ ra lỗi sai của trẻ và hướng dẫn trẻ cách phát âm đúng để trẻ học hỏi tốt hơn.
• Luyện nói cho con mỗi ngày sẽ giúp con hiểu và dần cải thiện tốt hơn về khả năng sử dụng ngôn ngữ của chính mình. Tuy nhiên, bạn cũng không nên bắt ép con phải liên tục luyện nói mà chỉ cần dành ra khoảng 10 phút mỗi ngày để cùng trẻ sửa ngọng.
• Tìm hiểu và áp dụng các bài tập cơ miệng tại nhà cho bé sẽ giúp bé điều chỉnh phát âm hiệu quả và dễ dàng hơn.
• Loại bỏ các thói quen xấu ở trẻ, ví dụ như ngậm ti giả, mút tay, ngoáy mũi, xem điện thoại quá nhiều,….Những thói quen này một phần sẽ làm ảnh hưởng đến khả năng tiếp nhận và hình thành ngôn ngữ của trẻ nhỏ. Do đó, các bậc phụ huynh nên nhanh chóng giúp trẻ dần hạn chế lại.
• Giúp trẻ tự nhận biết về việc phát âm sai của bản thân. Khi trẻ được khoảng hơn 3 tuổi, trẻ đã có thể nhận biết và hiểu rõ về nhiều thứ xung quanh nên các bậc phụ huynh có thể giải thích và cho trẻ biết về những lỗi sai của mình để trẻ có sự chủ động và cố gắng nhiều hơn trong việc cải thiện.
• Hướng dẫn trẻ tập nói trước gương sẽ gia tăng sự hứng thú ở trẻ, đồng thời trẻ cũng sẽ quan sát được khẩu hình miệng của mình và biết cách thay đổi tốt hơn. Phụ huynh nên cùng tập luyện và hướng dẫn cho trẻ nhỏ cụ thể để trẻ quan sát, học hỏi, bắt chước hiệu quả.
• Bé nói ngọng có thể được khắc phục tốt nếu thường xuyên được kể chuyện, đọc sách, đọc thơ, ca dao. Quá trình trẻ nghe những lời kể, quan sát các hình ảnh và bắt chước giọng điệu của ba mẹ sẽ giúp trẻ dần khắc phục tốt các lỗi phát âm của bản thân.
• Âm nhạc cũng được xem là một trong các biện pháp hữu hiệu để giúp trẻ khắc phục chứng nói ngọng và phát triển vốn từ, ngôn ngữ hiệu quả, lành mạnh. Ba mẹ cần lựa chọn các bài hát có giai điệu vui tươi, ngôn từ dễ hiểu để trẻ tiếp thu tốt hơn.
• Trẻ nói ngọng cần được khuyến khích và tạo nhiều điều kiện để được giao tiếp. Ba mẹ có thể cho trẻ ra ngoài chơi, cùng trẻ vui chơi các trò chơi mà trẻ yêu thích và cho trẻ gặp gỡ nhiều bạn bè, người thân để trẻ được tiếp xúc và nói chuyện nhiều hơn.
• Tuyệt đối không nhại lại hoặc cười chê về giọng nói của bé nói ngọng. Thay vào đó, hãy động viên và khích lệ trẻ nhiều hơn, dành cho trẻ những lời khen khi trẻ nói đúng hoặc thay đổi được cách phát âm chuẩn.

Quá trình cải thiện cho bé bị nói ngọng đôi khi gặp nhiều khó khăn, cản trở và cần nỗ lực trong thời gian dài nên các bậc phụ huynh cần phải bĩnh tĩnh, kiên trì, không nôn nóng để có thể đồng hành và hỗ trợ trẻ tốt nhất. Nếu nghi ngờ trẻ bị ngọng do các ảnh hưởng của bệnh lý thì cần tiến hành thăm khám và điều trị chuyên khoa để giúp trẻ cải thiện tốt hơn, phòng tránh các ảnh hưởng tiêu cực trong tương lai.

Hy vọng qua các thông tin trong bài viết này, bạn đọc sẽ giải đáp được thắc mắc “Bé bị ngọng có chữa được không? “. Nếu có thể can thiệp ở giai đoạn sớm, trẻ nhỏ sẽ dễ dàng cải thiện các lỗi phát âm và phát triển ngôn ngữ toàn diện, hiệu quả hơn.

Có thể bạn quan tâm:

• Bài tập chữa nói ngọng cho trẻ đơn giản và hiệu quả tại nhà
• Trẻ 5 tuổi vẫn nói ngọng không rõ: Nguyên nhân & khắc phục
• Trẻ nói nhiều nhưng không rõ là bình thường hay bất thường?
• Bài tập môi miệng cho trẻ tự kỷ học nói, phát triển ngôn ngữ