7 Lỗi tư duy ở trẻ thường gặp nhất và lời khuyên cho cha mẹ

Lỗi tư duy ở trẻ thường phát triển dần dần thông qua nhiều yếu tố không lành mạnh khác nhau. Vì vậy, vai trò của gia đình là rất quan trọng trong việc giáo dục và hướng dẫn trẻ cách suy nghĩ tích cực cũng như xử lý cảm xúc để có thể phát triển một cách toàn diện.

7 Lỗi tư duy ở trẻ cha mẹ nên biết

Lỗi tư duy là những cách suy nghĩ không chính xác, tiêu cực hoặc không hợp lý mà mọi người thường áp dụng vào cuộc sống hàng ngày. Chúng có thể ảnh hưởng đến cách cá nhân giải quyết vấn đề, quản lý cảm xúc và tương tác với xã hội.

Lỗi tư duy ở trẻ có thể gây ra nhiều vấn đề khác nhau, từ khó khăn trong việc giải quyết vấn đề đến ảnh hưởng đến mối quan hệ với bạn bè và gia đình, thậm chí làm ảnh hưởng đến kết quả học tập ở trường. Dưới đây là một số ví dụ về lỗi tư duy phổ biến ở trẻ:

1. Trốn tránh và không nhận lỗi sai

Trẻ em thường trốn tránh trách nhiệm và không chịu nhận lỗi sai. Điều này có thể xuất phát từ sự thiếu trưởng thành trong quản lý cảm xúc và kỹ năng giải quyết vấn đề.

Thay vì đối mặt với hậu quả của hành động của mình, trẻ có thể chọn cách trốn tránh hoặc chối bỏ trách nhiệm. Con có thể cảm thấy sợ hãi hoặc lo lắng khi phải đối mặt với hậu quả hoặc sự chê trách từ phía người lớn.

Một lý do khác có thể là do trẻ không nhận ra hoặc không hiểu rõ hành động của mình sẽ dẫn đến kết quả xảy ra sau đó. Tức là trẻ không thể thấy được mối quan hệ giữa việc làm sai và hậu quả mà điều này mang lại.

Việc trốn tránh và không nhận lỗi sai có thể gây ra mâu thuẫn, căng thẳng trong quan hệ với người lớn và bạn bè. Nếu trẻ không chịu trách nhiệm cho hành động của mình, con có thể gặp khó khăn trong việc xây dựng và duy trì các mối quan hệ xã hội lành mạnh.

2. Thích phóng đại

Lỗi tư duy phổ biến ở trẻ là thích phóng đại. Trẻ em thường có xu hướng biến những tình huống nhỏ thành những sự kiện lớn hơn. Con có thể phóng đại về bản thân hoặc về người khác để thu hút sự chú ý hoặc để làm nổi bật bản thân. Điều này có thể là một cách để trẻ thể hiện sự sáng tạo và tưởng tượng của mình.

Tuy nhiên, việc phóng đại quá mức có thể dẫn đến mất lòng tin từ người khác và tạo ra khoảng cách trong quan hệ. Khi trẻ thích phóng đại, bé có thể mất đi khả năng đánh giá đúng mức độ của sự kiện và gây ra những hiểu lầm không cần thiết.

3. Suy luận tùy tiện

Một trong những lỗi tư duy phổ biến ở trẻ em là suy luận tùy tiện. Điều này thường xảy ra khi trẻ đưa ra kết luận không dựa trên bằng chứng hoặc logic rõ ràng, mà thay vào đó dựa vào cảm giác, quan điểm cá nhân hoặc tin vào những ý kiến không chính xác.

Khi trẻ suy luận tùy tiện, bé có thể rơi vào các suy nghĩ cảm tính hoặc đưa ra những kết luận không chính xác. Ví dụ, trẻ có thể kết luận rằng “Tất cả mọi người đều không thích mình” chỉ vì một người bạn không mời tham gia các hoạt động bất kỳ nào đó.

Suy luận tùy tiện có thể dẫn đến kết quả không chính xác và có thể ảnh hưởng đến quyết định cũng như hành động của trẻ.

4. Tự trách mình

Lỗi tư duy thường gặp ở trẻ em bao gồm tự trách mình. Khi gặp phải thất bại hoặc khó khăn, trẻ có thể tự cảm thấy mình là nguyên nhân của vấn đề. Thay vì nhìn nhận vấn đề một cách khách quan và tìm cách giải quyết, trẻ có thể tự đổ lỗi cho bản thân mà không có bằng chứng cụ thể.

Điều này xuất phát từ áp lực từ gia đình, xã hội hoặc do trẻ tự so sánh bản thân với người khác. Khi trẻ tự trách mình, con có thể mất đi sự tự tin và không tin tưởng vào khả năng của bản thân. Chúng có thể ảnh hưởng đến sự phát triển và hạnh phúc của trẻ.

5. Phải được trả công mới làm

Lỗi tư duy “Phải được trả công mới làm” ở trẻ thường xuất phát từ việc bản thân chưa hiểu rõ về giá trị của việc làm và trách nhiệm của mình trong gia đình cũng như xã hội. Trẻ có thể nghĩ rằng mình chỉ nên làm việc nếu được thưởng tiền hoặc phần thưởng.

Các chương trình truyền hình, trò chơi trực tuyến, thậm chí là các quảng cáo có thể thúc đẩy ý tưởng cho trẻ rằng thực hiện một công việc nào đó đều có liên quan trực tiếp đến việc nhận được tiền bạc.

Gia đình cũng góp phần vào việc hình thành lỗi tư duy này bằng cách thưởng cho trẻ một cách quá mức. Nếu trẻ thấy rằng việc làm của mình chỉ đem lại giá trị khi được trả công, con sẽ hình thành quan điểm sai lầm về giá trị công việc và động lực thực hiện chúng.

Điều này có thể ảnh hưởng đến sự tự chủ và trách nhiệm của trẻ, khiến bé trở nên kỳ thị công việc không được trả tiền và không tự nguyện đóng góp cho cộng đồng.

6. Học không đi đôi với hành

Lỗi tư duy ở trẻ thường dẫn đến việc học không đi đôi với hành động. Nó có thể là do sự thiếu kỹ năng tự quản lý và quyết định, cũng như việc trẻ bị ảnh hưởng bởi môi trường xung quanh.

Trẻ trở nên chủ quan về các quyết định học tập như đặt mục tiêu cao nhưng thiếu kế hoạch cụ thể và cam kết thực sự để đạt được chúng. Điều này có thể dẫn đến việc học không hiệu quả và thiếu động lực.

Hơn nữa, lối tư duy tiêu cực này cũng có thể ảnh hưởng đến cách trẻ nhận thức về bản thân và khả năng học tập của mình. Nếu trẻ tin rằng bản thân không thể thành công hoặc mình không xứng đáng với thành công, con có thể không đầu tư công sức và có đủ nỗ lực cho việc học.

7. Suy nghĩ nhất quán

Suy nghĩ nhất quán là một lỗi tư duy phổ biến ở trẻ, khi con có xu hướng khó chấp nhận thông tin mới hoặc quan điểm khác nhau. Thay vì mở lòng và cân nhắc các quan điểm khác, trẻ có thể bảo vệ ý kiến của mình một cách cứng nhắc.

Nguyên nhân của suy nghĩ nhất quán có thể xuất phát từ việc thiếu kiến thức hoặc kinh nghiệm, làm cho trẻ cảm thấy không thoải mái khi đối mặt với ý kiến mới. Con có thể sợ mất đi lòng tự trọng nếu phải thay đổi quan điểm của mình. Đồng thời lo lắng về việc bị đánh giá hoặc bị từ chối nếu không duy trì ý kiến ban đầu.

Lỗi tư duy ở trẻ và lời khuyên hữu ích cho cha mẹ

Gia đình đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành tính cách, con người và suy nghĩ của trẻ em. Đồng thời môi trường này có thể ảnh hưởng sâu sắc đến cách trẻ học cách suy nghĩ và đối xử với thế giới xung quanh.

Nếu con có những tư duy sai lệch, điều này thường phản ánh thói quen giáo dục và sự quan tâm không phù hợp từ phía gia đình. Ví dụ, nếu các thành viên trong gia đình thường xuyên suy nghĩ tiêu cực hoặc phải xử lý cảm xúc không lành mạnh, con có thể học hỏi và phát triển chúng.

Cha mẹ cần nhận biết và can thiệp kịp thời nếu thấy con có những lỗi tư duy không lành mạnh bằng cách:

• Khuyến khích trẻ chia sẻ và hợp tác trong việc nhận trách nhiệm và học từ kinh nghiệm của mình.
• Khuyến khích trẻ chia sẻ sự thật một cách chính xác và tự tin.
• Hướng dẫn con nhận ra và đánh giá sự thật một cách logic mà không dựa vào cảm giác.
• Cho trẻ tìm hiểu và suy nghĩ một cách logic trước khi đưa ra bất kỳ kết luận nào
• Khuyến khích con tham gia các hoạt động xã hội tự nguyện và không nhất thiết phải nhận được phần thưởng vật chất.
• Hướng dẫn con phát triển kỹ năng tự quản lý thời gian, đặt ra mục tiêu cụ thể và tạo ra các kế hoạch học tập.
• Hỗ trợ và khích lệ trẻ vượt qua những suy nghĩ tiêu cực, xây dựng lòng tin.
• Giúp con kết nối học tập với hành động một cách tích cực, hiệu quả hơn.
• Khuyến khích trẻ hỏi và thảo luận về các quan điểm khác nhau.
• Cung cấp cho trẻ thông tin và kinh nghiệm mới nhằm mở rộng tư duy cho con và tạo ra sự linh hoạt trong suy nghĩ.
• Luôn lắng nghe và tôn trọng ý kiến của trẻ.
• Cho con tham gia các lớp học kỹ năng mềm.

Ngăn chặn và can thiệp lỗi tư duy ở trẻ là một phần quan trọng của việc giáo dục và phát triển con người. Việc này không chỉ giúp trẻ xây dựng nền tảng suy nghĩ tích cực và linh hoạt mà còn giúp con phát triển một cách toàn diện trong các lĩnh vực khác của cuộc sống.

Có thể bạn quan tâm:

• Trí tuệ cảm xúc EQ ở trẻ: Tầm quan trọng và cách xây dựng
• Dấu hiệu trẻ bị sang chấn tâm lý & Cách giúp trẻ vượt qua nỗi sợ
• Hiểu rõ đặc điểm tâm lý của học sinh tiểu học để dạy tốt nhất