Cách dạy trẻ tự kỷ chỉ tay đơn giản bố mẹ cần biết

Chỉ tay là một trong các kỹ năng cơ bản và vô cùng cần thiết đối với giao tiếp, sinh hoạt đời sống của mỗi trẻ nhỏ, đặc biệt là trẻ tự kỷ. Việc bố mẹ có thể biết được cách dạy trẻ tự kỷ chỉ tay sẽ hỗ trợ rất tốt trong quá trình nâng cao kỹ năng, gia tăng năng lực hòa nhập của trẻ. 

Vì sao trẻ tự kỷ không chỉ cách chỉ tay?

Tự kỷ là một chứng rối loạn phát triển thần kinh thường gặp ở trẻ em với đặc trưng là sự suy giảm về khả năng giao tiếp, tương tác xã hội cùng với các hành vi lặp đi lặp lại không rõ mục đích. Phần lớn những trẻ bị tự kỷ đều không có sự phát triển ổn định về ngôn ngữ, giao tiếp, trẻ thường chậm nói, không thể tương tác tốt bằng cách cử chỉ tay chân, ánh mắt,…

Theo chia sẻ và đánh giá từ các chuyên gia thì trẻ tự kỷ thường không có sự quan tâm quá lớn đối với các hoạt động diễn ra xung quanh. Một số trẻ chỉ có sự chú ý nhất định đối với một hoặc một vài đồ vật, lĩnh vực cụ thể nào đó nên trẻ thường không có nhu cầu để chia sẻ về mối bận tâm chung của xã hội.

Đồng thời, theo tìm hiểu, trẻ tự kỷ không có nhu cầu và kỹ năng muốn chia sẻ niềm vui, sở thích của mình cho bất kỳ người nào khác. Chính vì thế trẻ cũng không biết cách để thu hút sự chú ý, quan tâm của mọi người xung quanh bằng cử chỉ, hành động.

Ngoài ra, do sự hạn chế trong nhận thức, trẻ tự kỷ thường khó có thể hiểu rõ về ý nghĩa và sự cần thiết của hành động chỉ tay, trẻ không biết rằng đó là cách để tương tác và bày tỏ sự yêu thích, chú ý của mình đối với một điều gì đó. Một số trẻ được cho rằng là không thể hình dung được có sự liên kết giữa đồ vật và đường chỉ tay nên trẻ thường không có xu hướng thực hiện hành vi này.

Các chuyên gia còn cho biết thêm, bên cạnh những mặt hạn chế về ngôn ngữ và giao tiếp thì trẻ tự kỷ cũng gặp phải nhiều khiếm khuyết trong quá trình vận động tinh, khả năng bắt chước của trẻ sẽ kém hơn so với thông thường. Chính vì thế, trẻ thường không thực hiện theo các hành vi của ba mẹ và cũng không có sự linh hoạt trong việc sử dụng các cử chỉ tay chân.

Lý do nên dạy trẻ tự kỷ cách chỉ tay?

Chỉ tay và các hoạt động tay chân được xem là một trong các kỹ năng quan trọng cần được phát triển ở mỗi trẻ nhỏ. Theo mốc phát triển chung của trẻ thì trẻ từ khoảng 6 đến 9 tháng sẽ bắt đầu quan sát, học tập và hình thành nên kỹ năng cần thiết này để có thể tương tác, giao tiếp thuận lợi hơn với những người xung quanh.

Việc sử dụng tay để chỉ vào đồ vật thể hiện trẻ đang có sự chú ý, quan tâm và thích thú đối với đồ vật, sự kiện hoặc một ai đó. Tuy nhiên, phần lớn những trẻ tự kỷ đều bị hạn chế về kỹ năng này, theo đó trẻ từ 15 đến 18 tháng tuổi vẫn chưa biết sử dụng tay để chỉ vào đồ vật thì có thể là dấu hiệu cảnh báo về chứng rối loạn tự kỷ.

Theo đó, các nhà khoa học cũng cho biết rằng, ở giai đoạn phát triển đầu đời, chỉ tay được xem như một bước tiền đề để kích thích sự phát triển ngôn ngữ ở mỗi trẻ nhỏ. Khi trẻ vẫn chưa biết nói, sử dụng lời nói để giao tiếp thì các hành vi, cử chỉ tay chính là sự kết nối tốt để giúp trẻ tương tác hiệu quả hơn với mọi người xung quanh.

Chính vì thế, việc tìm hiểu và áp dụng tốt các cách dạy trẻ tự kỷ chỉ tay được xem là phương pháp hỗ trợ quan trọng đối với trẻ, giúp trẻ dần cải thiện tốt các kỹ năng khiếm khuyết để phát triển, hòa nhập hiệu quả hơn. Đây cũng được xem là một trong các bước cơ bản cần được thực hiện đầu tiên đối với quá trình giáo dục cho trẻ tự kỷ, tạo tiền đề vững chắc trước khi tiến hành các biện pháp can thiệp phức tạp hơn.

Hướng dẫn cách dạy trẻ tự kỷ chỉ tay đơn giản bố mẹ cần biết

Tùy vào khả năng của mỗi trẻ tự kỷ mà các bậc phụ huynh và giáo viên giáo dục trẻ cũng cần có phương pháp hỗ trợ cải thiện, nâng cao kỹ năng chỉ tay cho trẻ. Thông thường, để có thể dễ dàng tiếp cận và rèn luyện tốt khả năng chú ý của trẻ nhỏ thì cần phải linh hoạt trong việc kết hợp nhiều trò chơi cùng với các âm thanh, cử chỉ hấp dẫn để thu hút sự hấp dẫn ở trẻ.

Cụ thể một số cách dạy trẻ tự kỷ chỉ tay hiệu quả và có thể áp dụng tại nhà như:

1. Hướng dẫn chỉ vào đồ vật riêng lẻ

Khi mới bắt đầu, các bậc phụ huynh chỉ nên áp dụng những cách dạy đơn giản cùng với các đồ vật quen thuộc hàng ngày để trẻ có thể chú ý và thực hiện tốt hơn. Cụ thể, hãy chuẩn bị một cách bàn và một cái ghế vừa tầm mắt với trẻ nhỏ.

Phụ huynh cũng ngồi ở vị trí đối diện, ngang tầm nhìn của trẻ. Sau đó cầm một đồ vật như gấu bông, bánh ngọt, hình ảnh,…Tiếp đến hãy đặt ra câu hỏi để khơi gợi sự hứng thú của trẻ, ví dụ như “Con muốn gì?”, “Gấu bông ở đâu nhỉ?”.

Nếu trẻ không biết cách chỉ tay vào món đồ thì ba mẹ hãy hướng dẫn và làm mẫu cho trẻ. Khi trẻ có thể dùng ngón tay để chỉ vào đồ vật đó thì hãy đưa cho trẻ món đồ xem như một phần thưởng giúp trẻ gia tăng động lực.

2. Chỉ tay để lựa chọn

Như đã chia sẻ, trẻ tự kỷ không có nhiều sự yêu thích và chú ý vào những thứ xuất hiện xoay quanh cuộc sống. Tuy nhiên, trẻ cũng có một hoặc một vài mối quan tâm cụ thể nên các bậc phụ huynh cũng có thể tận dụng điều này để rèn luyện kỹ năng chỉ tay của trẻ.

Cũng tương tự như cách hỗ trợ nêu trên, trẻ cũng cần ngồi ngay ngắn trên ghế để thuận tiện cho việc quan sát. Ba mẹ ngồi ở vị trí đối diện với khoảng cách vừa phải, trên tay sẽ cầm 2 món đồ (1 món trẻ thích và 1 món trẻ không thích).

Sau đó hãy đặt ra câu hỏi “Con thích cái gì?”, “Con muốn cái nào?”. Chờ đợi khoảng vài giây, nếu trẻ không có sự hồi đáp thì hãy nhờ một người khác hỗ trợ hướng dẫn và làm mẫu bằng hành động chỉ tay vào đồ vật yêu thích để trẻ có thể làm theo. Khi trẻ thực hiện tốt, hãy trao cho trẻ món đồ mà trẻ thích.

Trong sinh hoạt hàng ngày, khi trẻ thể hiện nhu cầu về một điều gì đó, ba mẹ cũng đừng nên đáp ứng ngay mà hãy hướng dẫn cho trẻ cách thể hiện sự chú ý, yêu thích của mình bằng cách chỉ tay. Khi dạy trẻ, ba mẹ cũng cần thực hiện mẫu trước từng động tác để trẻ có thể quan sát và học hỏi một cách dễ dàng, nhanh chóng hơn.

Bài viết trên đây đã chia sẻ về một số cách dạy trẻ tự kỷ chỉ tay đơn giản mà ba mẹ có thể tự áp dụng ngày tại nhà. Quá trình hỗ trợ trẻ tự kỷ cần rất nhiều thời gian và sự kiên nhẫn nên các bậc phụ huynh hãy luôn đồng hành, san sẻ các khó khăn để giúp trẻ dần rèn luyện tốt các kỹ năng để phát triển, hòa nhập hiệu quả hơn.

Có thể bạn quan tâm:

• Phát hiện các dấu hiệu tự kỷ ở trẻ dưới 2 tuổi sớm, chính xác
• Trẻ không phản ứng khi gọi tên có phải biểu hiện tự kỷ?
• Cách dạy trẻ tự kỷ, chậm nói bật âm hiệu quả và đơn giản nhất
• Bé không chịu nói theo mẹ dạy có bị tự kỷ không? Giải đáp