Trẻ tăng động, giận dữ, ăn vạ: Nguyên nhân và cách xử lý

Trẻ tăng động, giận dữ, ăn vạ là những tình huống mà bất kỳ bậc phụ huynh nào cũng không mong muốn xuất hiện ở con mình và không phải ai cũng nắm được cách giải quyết phù hợp. Tuy nhiên, nếu có thể hiểu rõ nguyên nhân và cương nhu đúng lúc thì  ba mẹ có thể dễ dàng xử lý, điều chỉnh tốt hành vi và cảm xúc của trẻ nhỏ. 

Nguyên nhân khiến trẻ tăng động, giận dữ, ăn vạ

Trẻ nhỏ sẽ phải trải qua rất nhiều giai đoạn phát triển khác nhau trong hành trình trưởng thành của chính mình. Trải qua từng giai đoạn, trẻ sẽ phải đổi diện với những thay đổi và thử thách riêng biệt khiến cho tâm lý và hành vi của trẻ bị ảnh hưởng, dễ gây ra những biểu hiện tiêu cực, không phù hợp.

Dựa vào kết quả nghiên cứu chuyên khoa nhận thấy rằng, ở từng giai đoạn khủng hoảng của trẻ nhỏ, trẻ sẽ có những sự biến đổi đột ngột về cả thể chất lẫn tinh thần. Trẻ có thể trở nên ngoan ngoãn, hiểu chuyện hơn nhưng cũng có lúc cáu gắt, giận dữ, tăng động hoặc thậm chí là liên tục ăn vạ ở bất cứ đâu, bất cứ khi nào trẻ cảm thấy không hài lòng.

tre-tang-dong-gian-du-an-va
Trẻ ăn vạ, hay giận dữ có thể do thiếu vắng tình thương, muốn gây sự chú ý với mọi người xung quanh.

Trẻ nhỏ thường gặp khó khăn trong việc tự quản lý và kiểm soát cảm xúc của chính mình, trẻ dễ cảm thấy khó chịu, tức giận và cáu gắt với những điều nhỏ nhặt xảy ra trong cuộc sống của mình hoặc không thể thỏa mãn một nhu cầu nào đó. Việc con tăng động, liên tục ăn vạ có thể là cách để con thể hiện những cảm xúc khó diễn đạt của chính mình, ba mẹ cần phải thấu hiểu, tìm rõ nguyên nhân để giúp con xử lý và tháo gỡ dễ dàng hơn.

Theo đó, ở mỗi độ tuổi khác nhau, các hành vi giận dữ, ăn vạ hoặc tăng động quá mức của trẻ cũng có thể biểu hiện các nguyên nhân khác nhau. Dựa vào chia sẻ của các chuyên gia thì trẻ có thể thực hiện các hành vi tiêu cực vì các lý do như:

  • Đối với trẻ từ 1 đến 3 tuổi là thời kỳ trẻ dễ xảy ra những khủng hoảng tinh thần và bắt đầu hình thành rõ ràng hơn về cái tôi của bản thân. Bên cạnh đó, trong giai đoạn này, trẻ cũng sẽ bắt đầu phát triển tốt về ngôn ngữ, giao tiếp linh hoạt hơn với những người xung quanh để học tập, phát triển bản thân. Tuy nhiên, quá trình vẫn chưa thực sự hoàn thiện, thậm chí gặp nhiều mặt hạn chế và thiếu sót nên dễ dẫn đến những sự thay đổi bất thường về mặt cảm xúc ở trẻ.
  • Những trẻ bị hạn chế về mặt ngôn ngữ, khó có thể giao tiếp với mọi người xung quanh, không biết cách bày tỏ quan điểm, ý muốn của chính mình cũng dễ trở nên giận dữ, ăn vạ thường xuyên. Cũng bởi trẻ không thể diễn đạt cảm xúc, mong muốn của bản thân ra bên ngoài, đồng thời không thể kết nối tốt với mọi người xung quanh nên dễ dẫn đến tâm lý ức chế, tiêu cực và thực hiện các hành vi mất kiểm soát, khóc lóc, la hét, chống đối dữ dội.
  • Một số trường hợp trẻ tăng động, hay giận dữ là do sự ảnh hưởng từ đặc điểm tâm lý, tính cách ngay từ nhỏ. Trẻ dễ cảm thấy khó chịu, cáu kỉnh, không hài lòng với nhiều điều xảy ra trong cuộc sống. Tính khí ngang bướng, khó chiều cũng thôi thúc các hành vi tăng động, tiêu cực ở trẻ.
  • Trẻ ăn vạ, giận dữ, tăng động có thể do “bắt chước” theo người lớn hoặc bạn bè xung quanh. Trong giai đoạn phát triển của trẻ, đặc biệt là trẻ từ 1 đến 5 tuổi sẽ có xu hướng thích khám phá, học hỏi về nhiều thứ xung quanh, trẻ muốn học làm người lớn và thường xuyên sao chép lại các hành vi của ba mẹ, anh chị em, bạn bè. Do đó, nếu trẻ hay tiếp xúc với những người nóng tính, hay cãi cọ, quát tháo, to tiếng thì trẻ cũng có xu hướng học theo và hình thành các hành vi xấu.
  • Trẻ la hét, giận dữ, ăn vạ, tăng động có thể do muốn gây sự chú ý từ ba mẹ, người thân. Nhiều trẻ bị thiếu thốn tình cảm yêu thương của gia đình nên luôn cố gắng quậy phá, khóc lóc, chạy nhảy, nghịch ngợm để thu hút sự quan tâm của những người xung quanh. Trẻ hy vọng rằng khi la hét, quấy khóc, ăn vạ sẽ giúp cho những người thân bên cạnh chú ý đến trẻ nhiều hoăn hoặc đơn giản là thực hiện những điều trẻ muốn.

Việc hiểu mà nắm rõ nguyên nhân khiến trẻ tăng động, giận dữ, hay ăn vạ sẽ giúp các bậc phụ huynh dễ dàng hơn trong việc kiểm soát và giúp trẻ xử lý tốt trong các tình huống. Ba mẹ cũng phải thật bình tĩnh, kiên nhẫn để có thể hỗ trợ, động viên tốt cho con, giúp con dần quản lý được cảm xúc và hành vi của mình, hạn chế tối đa các tình huống tiêu cực.

Trẻ tăng động, giận dữ, ăn vạ có ảnh hưởng gì không?

Tùy vào từng mức độ của các biểu hiện tăng động, ăn vạ, giận dữ, cáu gắt của trẻ mà sự ảnh hưởng đối với sức khỏe, đời sống, sinh hoạt hàng ngày cũng sẽ khác nhau. Theo chia sẻ của các chuyên gia tâm lý thì trẻ nhỏ có biểu hiện giận dữ, tăng động, ăn vạ thường sẽ rơi vào các cấp độ như sau:

  • Cấp độ 1: Trẻ thường biểu hiện sự giận dữ, khó chịu của bản thân thông qua tiếng khóc, la hét, nói chuyện to tiếng hoặc có thể trút giận lên các đồ vật xung quanh như ném gấu bông, cào cấu, đánh những người bên cạnh.
  • Cấp độ 2: Trẻ có thể trở nên trầm tính, buồn bã, u uất trong thời gian dài, khóc lóc sướt mướt, giãy giụa, chống đối.
  • Cấp độ 3: Trẻ có xu hướng phản kháng dữ dội, thực hiện các hành vi chống đối, không muốn người khác chạm vào cơ thể hoặc có thể phản ứng mạnh mẽ hơn nếu có ai dỗ dành, quan tâm.
  • Cấp độ 4: Trẻ tủi thân, khóc mếu máo và cần sự quan tâm, vỗ về nhưng lại có xu hướng trở nên giận dữ hơn, cảm xúc vỡ òa nếu có ai nhắc đến tên, sự việc liên quan.
  • Cấp độ 5: Trẻ hay giận nhưng dễ thuyết phục, có thể quay lại trạng thái bình thường nếu như được an ủi, động viên.
tre-tang-dong-gian-du-an-va
Trẻ thường xuyên quấy khóc, ăn vạ có thể gây ra những ảnh hưởng đối với các mối quan hệ gia đình, xã hội.

Ở mỗi cấp độ giận dữ, tăng động khác nhau trẻ sẽ có những biểu hiện và phải đối mặt với nhiều ảnh hưởng tiêu cực khác nhau. Nếu ba mẹ không biết cách kiểm soát và giúp trẻ giải quyết tốt các vấn đề liên quan thì sẽ gây ra rất nhiều hệ lụy đối với sức khỏe, học tập và cả đời sống sinh hoạt hàng ngày của trẻ nhỏ, làm chậm quá trình phát triển tự nhiên của mỗi trẻ nhỏ.

Theo đó, các chuyên gia đã liệt kê một số ảnh hưởng tiêu cực từ việc trẻ thường xuyên ăn vạ, tăng động, giận dữ như:

  • Dễ làm rạn nứt các mối quan hệ xung quanh, không thể kết nối tốt với cộng đồng hoặc có thể gây ra những mâu thuẫn, cãi vã ngoài ý muốn.
  • Trẻ có những hành vi tiêu cực không được kiểm soát tốt sẽ gây ảnh hưởng đối với kết quả học tập, khiến cho khả năng học tập, lắng nghe bị giảm sút so với mức bình thường.
  • Trẻ ăn vạ, giận dữ, tăng động không được kiểm soát tốt sẽ làm gia tăng xu hướng thực hiện các hành vi gây hại đến bản thân và cả những người bên cạnh.
  • Chất lượng giấc ngủ của trẻ sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng.

Đặc biệt hơn, trong một cuộc nghiên cứu được thực hiện gần đây cho thấy, trẻ nhỏ thường xuyên ăn vạ, giận dữ, tăng động, không biết cách kiểm soát cảm xúc, hành vi sẽ gây nên rất nhiều ảnh hưởng và sự cản trở đối với quá trình phát triển nhân cách của trẻ trong tương lai. Chính vì thế, các bậc phụ huynh cần phải chú ý quan tâm để kịp thời có biện pháp can thiệp phù hợp cho trẻ, giúp trẻ dễ dàng kiểm soát cảm xúc, hành vi và phát triển vượt bậc hơn.

Cách xử lý khi trẻ tăng động, giận dữ, ăn vạ ba mẹ cần biết

Việc giúp con kiểm soát các hành vi tăng động, giận dữ, ăn vạ là một điều không dễ dàng đối với các bậc phụ huynh. Không những thế, có những bậc làm ba mẹ cảm thấy bất lực trước những cơn ăn vạ của con, họ khó có đủ sự kiên nhẫn để khuyên bảo, giải quyết cùng con.

Tuy nhiên, nếu không có biện pháp hỗ trợ phù hợp cho trẻ sẽ gây ra rất nhiều sự ảnh hưởng đối với cuộc sống, sức khỏe và cả tương lai sau này. Chính vì thế, khi nhận thấy trẻ có các biểu hiện giận dữ, tăng động hay ăn vạ thì ba mẹ cần phải giữ vững lập trường, kiên định và từ từ tìm kiếm nguyên nhân để giúp trẻ giải quyết, kiểm soát cảm xúc tốt hơn.

Để có thể giúp con xử lý tốt những hành vi tiêu cực khi giận dữ, cáu gắt thì các bậc phụ huynh nên áp dụng các biện pháp hữu hiệu sau đây:

1. Cần giữ bình tĩnh, yêu cầu trẻ ngừng hành vi tiêu cực

Khi nhận thấy trẻ có các biểu hiện giận dữ, ăn vạ, khóc lóc hoặc tăng động quá mức, ba mẹ hãy bình tĩnh và đưa ra yêu cầu để trẻ ngừng hành động đó. Lúc này hãy sử dụng lời lẽ, biểu cảm nghiêm khắc để trẻ nhận thức được sự sai trái của hành vi, cảm xúc từ đó biết cách kiểm soát hiệu quả hơn.

Tuy nhiên, sau khi kiểm soát được hành vi của trẻ, ba mẹ cũng nên dành cho con những cái ôm thật chặt để con không cảm thấy lạc lõng hoặc quá tủi thân. Hãy nhẹ nhàng an ủi và phân tích cho con hiểu về hành vi chưa phù hợp của mình, khuyến khích và động viên để con không tái phạm.

2. Thể hiện sự yêu thương, quan tâm đến con

Như đã chia sẻ, một số trẻ nhỏ có hành vi tăng động, thường xuyên giận dữ, hay ăn vạ là vì trẻ thiếu vắng tình yêu thương của ba mẹ và gia đình. Trẻ có xu hướng khóc lóc, chống đối, giận dữ vô cớ chỉ với mong muốn gây sự chú ý đến những người xung quanh, muốn nhận được sự hỏi thăm, quan tâm và chia sẻ của những người bên cạnh.

tre-tang-dong-gian-du-an-va
Ba mẹ cần thể hiện sự quan tâm, yêu thương và nhẹ nhàng an ủi để trấn tĩnh tâm trạng của con khi con giận dữ, mất kiểm soát.

Do đó, ba mẹ hãy dành cho con nhiều tình yêu thương hơn, hãy thể sự hiện quan tâm của mình đối với con và cho con cảm nhận được sự gắn kết của gia đình. Khi trẻ ăn vạ, quấy khóc hoặc giận dữ quá mức, hãy nhẹ nhàng ôm con vào lòng và nói với con những lời yêu thương, ân cần để con cảm thấy an tâm và dễ chịu hơn.

3. Không phản ứng tiêu cực với con

Nhiều ông bố bà mẹ khi nhìn thấy con ăn vạ, tức giận, khích động thường có phản ứng tiêu cực như quát mắng, chửi bới, đánh đập con cái. Tuy nhiên, đây là một trong những cách xử lý không mang đến hiệu quả tốt, thậm chí còn phản tác dụng khiến tình trạng của trẻ trở nên tiêu cực và tồi tệ hơn.

Lời khuyên tốt nhất dành cho các bậc phụ huynh lúc này đó chính là sử dụng thái độ bình tĩnh, nhẹ nhàng để giúp con ổn định tâm trạng nhanh chóng nhất. Cũng bởi trẻ nhỏ vẫn chưa có đủ khả năng để kiểm soát hành vi, cảm xúc của bản thân, đồng thời trẻ cũng bị hạn chế về giao tiếp, kết nối nên dễ có những hành vi chưa thực sự phù hợp, đặc biệt là ăn vạ.

Do đó, thay vì lớn tiếng, nạt nộ, quát nạt hay đánh đập trẻ, ba mẹ hãy nhẹ nhàng khuyên bảo, có những hình thức khiển trách đúng mức và nghiêm khắc để trẻ có thể thực hiện theo một cách thoải mái. Ba mẹ cũng nên là chỗ dựa vững chắc để con cảm thấy an toàn nhất khi bước chân vào đời, đối diện với những khó khăn, thử thách.

4. Không nhượng bộ

Mặc dù không được phản ứng tiêu cực hay quá gay gắt đối với trẻ nhỏ đang ăn vạ, giận dữ nhưng ba mẹ cần giữ thái độ cương quyết, tuyệt đối không nên quá nhượng bộ và đáp ứng liên tục các yêu cầu của trẻ. Nếu mỗi lần con khóc la, ăn vạ đều sẽ được ba mẹ đồng ý tất cả các yêu cầu thì trẻ sẽ có xu hướng ăn vạ, giận dỗi thường xuyên để đạt được những điều mình mong muốn.

Vì thế, các bậc phụ huynh không nên nhượng bộ và đáp ứng tất cả các nhu cầu của trẻ khi trẻ ăn vạ. Thay vào đó, hãy đưa ra những lời trao đổi, giải thích cho con hiểu về hành vi của bản thân là chưa đúng đắn và nói cho con biết vì sao ba mẹ không đồng ý yêu cầu của con.

tre-tang-dong-gian-du-an-va
Đối với những trẻ thường xuyên ăn vạ, ba mẹ cần cương quyết hơn, tránh tình trạng nhượng bộ quá mức.

Hoặc trong trường hợp trẻ đòi mua một món đồ nào đó, ba mẹ hãy áp dụng phương pháp “trao thưởng” dựa trên khả năng và nhu cầu của trẻ. Bằng cách này, trẻ sẽ có ý thức hơn về sự lao động và cố gắng nhiều hơn để đạt được những điều mình muốn. Hơn thế, trẻ cũng sẽ hiểu được và trân trọng món quà có được dựa trên công sức của chính bản thân mình.

5. Sử dụng kỷ luật, đặt ra nguyên tắc

Để hạn chế tình trạng trẻ quá tăng động, quậy phá, giận dữ hay ăn vạ thì ba mẹ nên đặt ra cho trẻ những nguyên tắc, những kỷ luật lành mạnh để trẻ có thể tuân thủ và thực hiện được tốt ở bất kỳ tình huống nào. Việc đặt ra những quy tắc cụ thể sẽ giúp cho trẻ nâng cao được ý thức về trách nhiệm của bản thân. Mỗi luật lệ được đặt ra đều sẽ có kèm theo những phần thưởng và hình phạt để trẻ có thể hiểu rõ hơn được những hệ quả do các hành vi của bản thân gây ra.

Theo chia sẻ của các chuyên gia thì việc đưa ra các nguyên tắc chung trong gia đình cũng giúp rèn luyện cho trẻ tính kỷ luật, biết kiểm soát hành vi, cảm xúc, lời nói của bản thân theo đúng chừng mực. Đây cũng chính là nền tảng tốt để trẻ có thể bước vào môi trường học tập, làm việc sau này, giúp trẻ thành công hơn trong cuộc sống.

6. Ba mẹ nên thống nhất cách nuôi dạy con cái

Quan điểm nuôi dạy con cái của mỗi người là khác nhau, đặc biệt là ở trong gia đình có nhiều thế hệ rất dễ bất đồng về cách nuôi dạy trẻ nhỏ. Nhiều người do quá cưng chiều con cái nên có xu hướng liên tục dỗ dành, chiều theo ý của trẻ bất kể đúng sai khiến trẻ càng ỷ lại và ngang bướng hơn.

Do đó, sự thống nhất trong cách nuôi dạy con cái của các thành viên trong gia đình cũng là yếu tố cực kỳ quan trọng và cần thiết. Ba mẹ, ông bà hoặc những người trực tiếp chăm sóc, nuôi dạy trẻ cần trao đổi và thống nhất kỹ về phương pháp giáo dục ngay từ nhỏ đối với trẻ, nhất quán trong cách xử lý các tình huống để tránh việc trẻ ăn vạ, quấy phá.

Tăng động, giận dữ, ăn vạ là những trạng thái tâm lý, hành vi thường gặp ở trẻ nhỏ và chắc hẳn bất kỳ bậc phụ huynh nào cũng đã từng trải qua một vài lần. Hy vọng qua thông tin của bài viết này, bạn đọc sẽ hiểu rõ hơn về nguyên nhân và cách xử lý trong các tình huống tiêu cực để giúp trẻ kiểm soát cảm xúc, hạn chế các hành vi không phù hợp.

Có thể bạn quan tâm:

Trở thành người đầu tiên bình luận cho bài viết này!

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *

Các cột mốc phát triển về ngôn ngữ và giao tiếp ở trẻ
Các cột mốc phát triển về ngôn ngữ và giao tiếp ở trẻ cần biết

Năm năm đầu đời chính là giai đoạn quan trọng để mỗi trẻ nhỏ hình thành và phát triển tốt khả năng sử dụng ngôn...

Top 9 Phương pháp giáo dục sớm cho trẻ 0 – 6 Tuổi tốt nhất

Các phương pháp giáo dục sớm được thiết kế dành riêng cho trẻ từ 0 - 6 tuổi. Đây là “giai đoạn vàng” của não...

liệu pháp tương tác giữa cha mẹ và con cái có lợi
Hiểu hơn về liệu pháp tương tác giữa cha mẹ và con cái (PCIT)

Cha mẹ là những người gần gũi với trẻ nhất, mọi sự hỗ trợ đầu tiên cho con cái phải đến từ họ. Liệu pháp...

giáo dục hành vi văn hóa cho trẻ mầm non
Phương pháp giáo dục hành vi văn hóa cho trẻ mầm non 4 – 6 tuổi

Giáo dục hành vi văn hóa cho trẻ mầm non 4-6 tuổi là điều vô cùng cần thiết và nên được thực hiện ngay từ...

Hỗ trợ trực tuyến
Hãy liên hệ với chúng tôi bằng việc lựa chọn phương thức thuận tiện cho bạn
Chat zalo Zalo Chat Chat Messenger Messenger Email Gửi Email
ankara escort çankaya escort eryaman escort ankara escort ataşehir Escort ankara escort beylikduzu Escort Ankara Escort izmir Escort