Những nhu cầu của trẻ tự kỷ bố mẹ cần đặc biệt quan tâm

Tự kỷ là một hội chứng tập hợp rất nhiều các rối loạn phát triển thần kinh liên quan đến não bộ thường gặp ở trẻ em. Trẻ tự kỷ thường bị khiếm khuyết về mặt giao tiếp, ngôn ngữ, hành vi, cảm xúc và có xu hướng thu mình, ngại giao tiếp. Tuy nhiên, trẻ tự kỷ vẫn có những nhu cầu riêng của mình, vì thế bố mẹ cũng nên đặc biệt quan tâm để có thể giúp con cải thiện hiệu quả. 

Những nhu cầu của trẻ tự kỷ cha mẹ cần phải lưu tâm

Tự kỷ hay còn gọi là rối loạn phổ tự kỷ, là một hội chứng phổ biến ở trẻ em và thường khởi phát từ rất sớm (trước 3 tuổi). Những trẻ nhỏ mắc phải tình trạng này sẽ gặp nhiều khiếm khuyết về mặt giao tiếp, khả năng tương tác xã hội kém, sử dụng ngôn ngữ không linh hoạt, có những hành vi, cảm xúc bất thường và gặp nhiều khó khăn trong việc hòa nhập với cộng đồng.

Các triệu chứng này gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sinh hoạt đời sống của mỗi đứa trẻ. Trẻ dường như không thể giao tiếp, tương tác với mọi người xung quanh, nhiều trẻ tự kỷ có xu hướng thu mình, tách biệt với xã hội. Trẻ thường hay tự nhốt mình trong thế giới riêng, không muốn bị tác động bởi bất cứ điều gì và cũng không có hứng thú với những thứ đang xảy ra xung quanh.

Cho đến hiện nay, các nhà khoa học vẫn chưa thể xác định được chính xác về nguyên nhân gây ra hội chứng này. Tuy nhiên, những ảnh hưởng và tác động của nó đối với cá nhân người bệnh và cả cộng đồng là rất lớn. Những trẻ tự kỷ nếu không được phát hiện và can thiệp sớm sẽ khiến cho các khiếm khuyết càng gia tăng, người bệnh mất đi khả năng tự chăm sóc bản thân và trở thành gánh nặng cho gia đình và cả xã hội.

Tuy nhiên, những biểu hiện nhẹ của trẻ tự kỷ ở giai đoạn đầu thường không được chú ý quá nhiều. Các bậc phụ huynh hay có tâm lý chủ quan, cho rằng đó chỉ là những dấu hiệu thường gặp khi trẻ còn nhỏ nên không thể kịp thời đưa trẻ đến thăm khám và điều trị.

Theo chia sẻ của các chuyên gia, mặc dù tự kỷ là một căn bệnh khó có thể khắc phục triệt để và đôi lúc sẽ kéo dài dai dẳng cho đến hết cuộc đời. Tuy nhiên, nếu có thể phát hiện sớm và áp dụng tốt các biện pháp trị liệu, giáo dục và có sự quan tâm, chăm sóc phù hợp thì trẻ vẫn có thể phát triển ổn định, dần hòa nhập tốt với cộng đồng.

Trẻ tự kỷ tuy có những biểu hiện bất thường nhưng trẻ vẫn có những nhu cầu và mong muốn riêng của mình. Khi chăm sóc những đứa trẻ này, bố mẹ cũng cần dành nhiều thời gian hơn cho trẻ, quan tâm trẻ một cách đặc biệt hơn để trẻ cảm nhận được sự yêu thương, ân cần từ chính người thân yêu của mình.

Để có thể chăm sóc và hỗ trợ tốt cho trẻ tự kỷ, bố mẹ cần nắm rõ những nhu cầu của trẻ. Cụ thể như sau:

1. Trẻ tự kỷ cần được yêu thương, quan tâm

Bất kỳ đứa trẻ nào cũng có nhu cầu được yêu thương, bảo bọc, chăm sóc và trẻ tự kỷ cũng như thế. Mặc dù những đứa trẻ mắc phải hội chứng này thường có xu hướng tránh né xã hội, ngại giao tiếp và không muốn tương tác với bất kỳ ai. Tuy nhiên, cũng như bao đứa trẻ khác, trẻ tự kỷ vẫn có nhu cầu nhận được sự quan tâm, yêu thương của những người xung quanh. .

Theo chia sẻ của các chuyên gia thì trẻ tự kỷ luôn mong muốn nhận được sự lắng nghe từ những người xung quanh.Mặc dù trẻ nhỏ không thường xuyên bày tỏ mong muốn hay những nhu cầu cá nhân của mình với người khác. Tuy nhiên, trẻ luôn hy vọng mọi người có thể lắng nghe, thấu hiểu và đồng cảm với những sự mặc cảm, khó khăn của mình.

Các ông bố, bà mẹ có con đang mắc chứng tự kỷ cần phải dành nhiều thời gian hơn cho con, cố gắng thể hiện tình thương, sự ân cần đối với con trẻ. Chính nhờ sự quan tâm, yêu thương đó mà trẻ có thể dễ dàng vượt qua được rào cản của bản thân, dần thu hẹp khoảng cách với xã hội và cũng là điều kiện tốt để trẻ nâng cao các kỹ năng cần thiết của mình.

Không chỉ ở khía cạnh gia đình, mà ngay cả xã hội cũng cần có sự quan tâm đặc biệt hơn đối với những người mắc chứng tự kỷ. Mỗi chúng ta cần có sự hiểu biết nhất định về hội chứng này để có được cái nhìn tổng quan, nhận thức đúng đắn và đầy đủ về tự kỷ để tránh gây nên những khó khăn trong việc điều trị và hỗ trợ trẻ nhỏ hòa nhập với cộng đồng.

2. Nhu cầu được công nhận, tôn trọng

Trẻ tự kỷ cũng có những quan điểm, ý kiến riêng của mình và họ mong muốn những suy nghĩ đó được mọi người xung quanh tôn trọng và công nhận. Trong thực tế, có những người tự kỷ vẫn sở hữu cho mình những kỹ năng vượt trội hơn người. Có người có khả năng ghi nhớ tốt chỉ sau một lần quan sát, cũng có người tính nhẩm cực chuẩn, có khả năng văn học, sáng tác thơ ca vô cùng độc đáo.

Hoặc ngay cả khi họ không có những khả năng đặc biệt đó thì bản thân họ cũng là một cá thể, một nhân tố của cuộc sống nên họ luôn cần sự công nhận và lắng nghe từ tất cả mọi người. Thực tế cho thấy, những người tự kỷ luôn cảm thấy mặc cảm với chính mình, họ cho rằng mình là một kẻ có quá nhiều khuyết điểm, thậm chí là gánh nặng của gia đình và xã hội. Chính vì thế, họ tự mặc định rằng, những suy nghĩ và mong muốn của bản thân điều là thừa thải, vô bổ.

Không những thế, do sự hiểu biết sai lệch về chứng tự kỷ mà nhiều người cũng có cái nhìn phiến diện về những người mắc phải hội chứng này. Họ thường liên tục bác bỏ những ý kiến, mong muốn của người tự kỷ hoặc thậm chí cho rằng đó là điều không cần thiết để quan tâm. Điều này chính là một trong các tác nhân lớn khiến cho nhiều người tự kỷ dần thu mình và tách biệt hơn với xã hội.

Chính vì thế, khi chăm sóc cho người tự kỷ, các bậc phụ huynh cần phải thật khéo léo trong việc giao tiếp và tương tác với trẻ nhỏ. Tuyệt đối tránh tình trạng phản bác quá mức ý kiến của trẻ hoặc bắt ép trẻ phải thực hiện những điều mà mình không mong muốn.

Khi giáo dục trẻ, thay vì nói trẻ không được làm cái này, không được làm cái kia thì hãy dạy trẻ bằng cách hướng dẫn trẻ nên làm những gì. Những lúc trẻ bướng bỉnh, chống đối, hãy nhẹ nhàng giải thích, khuyên bảo và phân tích cho trẻ hiểu để trẻ có thể nhìn nhận vấn đề một cách thấu đáo hơn.

Tìm hiểu thêm: Trẻ tự kỷ và tầm quan trọng của môi trường giáo dục

3. Cha mẹ cần quan tâm đặc biệt đến chế độ dinh dưỡng của trẻ tự kỷ

Chế độ dinh dưỡng của trẻ tự kỷ cũng là một trong các vấn đề mà bố mẹ cần phải đặc biệt quan tâm. Sự phát triển của trẻ tự kỷ đôi lúc có sự khác biệt hơn so với những đứa trẻ bình thường. Mặc dù trẻ vẫn có thể đáp ứng tốt các chế độ dinh dưỡng thông thường nhưng vẫn cần phải chú ý để loại bỏ các thực phẩm có hại đến sự khỏe và quá trình cải thiện của trẻ.

Khi chăm sóc trẻ tự kỷ, bố mẹ cần quan tâm nhiều đến nhu cầu ăn uống của trẻ. Đồng thời cũng cần chú ý các vấn đề sau:

• Không nên cho trẻ dung nạp quá nhiều các loại thực phẩm, đồ ăn đóng hộp chứa nhiều chất bảo quản, chất độc hại.
• Trẻ tự kỷ cần phải hạn chế sử dụng các món ăn được làm bằng bột mì.
• Hạn chế việc sử dụng các loại sữa từ động vật hoặc các sản phẩm được chế biến từ sữa động vật. Thay vào đó, hãy tăng cường bổ sung các loại đạm thực vật, các loại đậu cho trẻ tự kỷ.
• Trẻ tự kỷ cần phải tránh xa các các loại đồ biển có vỏ, điển hình như cá ngừ, cá thu, ốc, sò, hến, nghêu,…Theo nghiên cứu, thịt của những loại hải sản này thường chứa nồng độ thủy ngân cao nên dễ hại gây cho sức khỏe của trẻ. Nếu có nhu cầu bổ sung thêm Omega và DHA cho trẻ nhỏ thì phụ huynh có thể cân nhắc dùng đến các loại viên dầu cá.
• Chú ý cung cấp đầy đủ lượng nước cần thiết cho trẻ. Trẻ ở mỗi độ tuổi khác nhau sẽ cần bổ sung lượng nước phù hợp để cơ thể có thể hoạt động hiệu quả, tránh tình trạng thiếu nước.
• Không nên cho trẻ tự kỷ hoặc những trẻ mắc chứng viêm gan siêu vi B ăn quá nhiều chuối già (chuối tiêu), thay vào đó hãy cho trẻ ăn nhiều chuối sứ (chuối tây) để hỗ trợ tốt cho tiêu hóa, hoạt động của gan.

4. Trẻ tự kỷ cần không gian riêng tư

Như đã chia sẻ, trẻ tự kỷ bị hạn chế rất nhiều đến khả năng sử dụng ngôn ngữ, có những trẻ cho đến tuổi đi học nhưng vẫn không thể giao tiếp bằng lời nói, chủ yếu chỉ sử dụng cử chỉ, hành động. Chính vì thế, trẻ dường như không thích giao tiếp, tương tác với mọi người xung quanh, ngay cả những người thân thiết, thường xuyên chăm sóc trẻ.

Các bậc phụ huynh có con nhỏ đang mắc chứng tự kỷ cũng thường xuyên đau đầu về vấn đề này, lo sợ còn sẽ bị tách biệt với xã hội bên ngoài. Trong thực tế, cần phải hỗ trợ và tạo nhiều điều kiện để trẻ nhỏ có thể mở rộng các mối quan hệ, gia tăng các kỹ năng xã hội cần thiết. Tuy nhiên, cũng nên tôn trọng nhu cầu riêng của trẻ tự kỷ, cần phải cho trẻ có những không gian riêng để làm những điều mình thích và tự do với những suy nghĩ, cảm xúc của mình.

Theo nghiên cứu, những trẻ tự kỷ thường không có nhiều hứng thú đối với các hoạt động bên ngoài, trẻ ít bị hấp dẫn bởi những trò chơi, thú vui xung quanh. Thông thường, trẻ chỉ có sự quan tâm nhất định đối với một hoặc một số điều gì đó và thích làm điều đó một mình. Vì thế, bố mẹ cũng nên tôn trọng và tạo cho con một không gian riêng tư nhất định để con có thể thoải mái thể hiện những điều mà mình mong muốn.

5. Nhu cầu được đi học, kết nối cộng đồng

Nhiều bậc phụ huynh thường cảm thấy băn khoăn trước quyết định có nên cho trẻ tự kỷ đi học hay không? Theo lời khuyên của các chuyên gia thì chúng ta cần cho trẻ tự kỷ đến trường và tiếp xúc với môi trường xung quanh. Cũng bởi, trẻ tự kỷ vẫn có nhu cầu được kết bạn, gắn bó với xã hội và những người xung quanh.

Đối với những trẻ tự kỷ mức độ nhẹ, bố mẹ vẫn có thể cho con theo học tại các ngôi trường giáo dục bình thường. Tuy nhiên, nếu tình trạng của trẻ có nhiều khiếm khuyết hoặc trẻ không thể hòa nhập tốt thì nên lựa chọn các hệ thống trường học chuyên biệt dành riêng cho trẻ tự kỷ.

Để giúp trẻ có thể học tập và phát triển tốt, các bậc phụ huynh và giáo viên cũng nên có sự phối hợp chặt chẽ với nhau để đưa ra phương pháp giáo dục phù hợp cho mỗi trẻ. Cũng bởi đặc trưng của từng trẻ tự kỷ là khác nhau nhưng điểm chung là trẻ vẫn chậm tiếp thu, gặp nhiều khó khăn trong việc học hỏi và giao tiếp nên cần được quan tâm, hỗ trợ nhiều hơn.

Trên đây là một số thông tin chi tiết về các nhu cầu của trẻ tự kỷ mà các bậc phụ huynh cần phải đặc biệt quan tâm để có thể chăm sóc và hỗ trợ trẻ hiệu quả. Tự kỷ là một căn bệnh với đa dạng các triệu chứng khác nhau, quá trình điều trị cũng cần rất nhiều thời gian nên bố mẹ và người thân cũng nên kiên trì, nỗ lực và đồng hành cùng trẻ, giúp trẻ vượt qua được giai đoạn khó khăn, hòa nhập tốt hơn với cuộc sống.

Có thể bạn quan tâm:

• Trẻ chậm nói có phải bị tự kỷ? Phân biệt trẻ chậm nói và tự kỷ
• Các dấu hiệu tự kỷ ở học sinh thường gặp cần chú ý để nhận biết
• 9 Dấu hiệu của bệnh tự kỷ ở tuổi dậy thì và hướng can thiệp
• Giáo viên cần làm gì khi gặp trẻ tự kỷ? Những điều cần lưu ý